Midden in Skåne ligt het plaatsje Höör. Elke keer als ik de naam “Höör” op een verkeersbord zag staan, vroeg ik me af hoe je het uitspreekt én wat er te zien is. Het antwoord op mijn eerste vraag is simpel, je zegt namelijk gewoon “hurr”. Het antwoord op mijn tweede vraag behoeft meer uitleg. Ik kwam er namelijk achter dat Höör één van de mooist gelegen dorpen van Skåne is en dat je er prachtig kunt wandelen. In dit artikel deel ik drie mooie wandelroutes in en rondom Höör in Skåne en vertel ik je er over andere bezienswaardigheden en waar te overnachten. Mijn wandelreis door Zuid-Zweden maakte ik op uitnodiging van Go Visit South Sweden. Ik wandelde samen met Bregje van Wandelvrouw, met wie ik eerder deze zomer ook ging wandelen in Dalarna. Ik begin deze blog met wat meer informatie over Höör. De plaats ligt zoals gezegd in het centrale deel van Skåne en wordt omringd door natuurgebieden. Hierdoor is het misschien wel een van de mooist gelegen plaatsen van Skåne. Je bereikt Höör eenvoudig per trein vanuit Malmö of met de eigen auto. De reis per trein kost je ca. 35-40 minuten, de reis per auto ongeveer 45 minuten vanuit Malmö. Zodra je via de bruggen Zweden binnen komt rijden, is Höör dus een prima eerste stop na je lange reis, om even de benen te strekken en/of voor een eerste overnachting. Höör wordt omringd door wandelpaden en natuurreservaten. Vanuit het centrum wandel je zo de prachtige en vooral rustige natuur in. Omdat de wandelpaden in en rondom Höör nog relatief onontdekt zijn, kom je er nauwelijks andere toeristen maar juist alleen maar locals tegen. Heel leuk! Hieronder beschrijf ik drie mooie wandelroutes die je rondom Höör kunt maken. Het Frostavallen Recreatiegebied ligt op een kwartiertje rijden ten noordwesten van Höör en bestaat uit meerdere natuurreservaten: Bjäret, Ullstorp en Dagstorp. Binnen het recreatiegebied zijn er twee grote meren: Vaxsjön en Dagstorpssjön. In beide meren kun je zwemmen en op verschillende plekken zijn er zandstrandjes en vuurplaatsen. Heel bijzonder is dat je in het gebied mag wildkamperen, wat in veel natuurgebieden in Zuid-Zweden niet (meer) is toegestaan. In totaal zijn er vijf gemarkeerde wandelroutes in Frostavallen: Ook de beroemde Skåneleden doorkruist het Frostavallen recreatiegebied, evenals de 16 kilometer lange Pilgrimsleden. Een wandelkaart van het Frostavallen recreatiegebied vind je hier. In overleg met natuurgids Lotta, die we treffen bij de Frostavallen Parkering, besluiten we de wandelroute Bjäretslingan te doen. Deze route voert ons over de flanken van een eeuwenoude vulkaan, die stamt uit de periode dat hier nog dinosaurussen leefden. Het gebied is bijzonder heuvelachtig voor Skåne, op de steile hellingen kan, wanneer het gesneeuwd heeft, gesleed worden. De Bjäretslingan is wit gemarkeerd en leidt je vooral door oude beukenbossen. De herfst lijkt hier nog niet echt begonnen, maar de eerste paddestoelen schieten al uit de grond. Je komt langs een enorme muur van basalt, de overblijfselen van de vulkaan. Vanaf hier klimmen we gestaag en al snel staan we op de top van de vulkaan. Omringd door bos, dus een uitzicht is er niet, maar de benen hebben even flink mogen werken. Het pad is afwisselend, dan weer planken, dan weer een breed bospad. Onderweg kruisen we de Skåneleden, die we de komende dagen vaker tegen gaan komen en ontdekken. Na een goed uur komen we terug bij de auto en rijden we naar ons overnachtingsadres, de Ullstorps Stugor. Het Rövarekulan natuurreservaat ligt op ongeveer twintig minuten rijden ten zuiden van Höör en staat bekend als “het Roversbal”. Het natuurgebied is vernoemd naar de rovers die de vallei zouden hebben verwoest. Ze moeten in een hinderlaag hebben gelegen voor reizigers die zich over de landweg haastten en de Bråån rivier in de vallei overstaken. Volgens de legende lag er diep in het ravijn een roversbal met een ijzeren deur. De stenen brug over de rivier werd in 1870 door Otto Ramel bij kasteel Löberöd gebouwd. Langs de oevers van Bråån rivier, die het natuurgebied doorkruist, speelden muzikanten muziek waarop gedanst werd. De dansvloer bleef bestaan ​​tot 1975. De runensteen bij de parkeerplaats werd gevonden toen de dansvloer werd gesloopt. Het Rövarekulan natuurreservaat is niet groot, er is één gemarkeerde wandelroute van ongeveer zes kilometer. Het reservaat wordt doorkruist door de Bråån rivier en bij aankomst op de parkeerplaats blijkt dat de brug in het noorden van het reservaat is afgesloten. Dit betekent dat we alleen de zuidelijke ronde kunnen doen. En dat is eigenlijk wel prima want het regent ontzettend hard. Ook dat is Zweden.Via de oude stenen brug uit 1870 steken we de Bråån (ån is Zweeds voor rivier) over en klimmen we flink. Ook hier zijn stevige hellingen en mogen de benen even aardig hard werken. Van grote hoogte kijken we neer op de rivier, terwijl de druppels op mijn capuchon tikken. Nadat we zijn afgedaald en de Bråån opnieuw zijn overgestoken, volgt een modderpad met planken. Hier is het door de regenval van de afgelopen dagen glibberen en glijden, dat maakt het wel lekker avontuurlijk. Een dik uur later zijn we terug bij de auto en is het helaas tijd om Höör te verlaten en onze reis te vervolgen naar onze volgende bestemming: Landskrona.Een wandelkaartje van het Rövarekulan natuurreservaat vind je hier. Wil je graag een deel van de Skåneleden doen bij Höör, dan kan ik je, behalve de wandelingen in de genoemde reservaten, ook de sectie van Höör naar Bjeveröd aanbevelen. Deze sectie is 11 kilometer lang en relatief eenvoudig. Je begint in het centrum van Höör en eindigt in Bjeveröd, waar een kampeerplek is en vanaf waar je in ongeveer 4 kilometer naar Ludvigsborg loopt waar de bus terug gaat naar Höör. Meer informatie over deze sectie van Skåneleden vind je op deze website. De Skåneleden is een ruim 1.300 kilometer lange wandelroute die grote delen van Skåne doorkruist. Binnenkort verschijnt er een uitgebreid artikel over mijn wandelingen op de Skåneleden online. Het leuke aan Höör is dat het geen enorme toeristische bestemming is. Je vindt er dan ook geen grootschalige hotels of enorme campings, maar veelal kleinschalige accommodaties die met passie gerund worden.Wij overnachten net buiten Höör bij de Ullstorp Stugor, gerund door Anna en Daniel. Zij hebben een deel van het landgoed in 2016 gekocht en verbouwd tot wat nu een prachtige setting voor een vakantie middenin de natuur. In de zomervakantie is Ullstorp Stugor vooral populair bij families, buiten het hoogseizoen kun je er als rustzoeker prima terecht. Handig om te weten is dat er geen voorzieningen in de buurt zijn en dat je al je eten en drinken dus zelf meeneemt.De huisjes (“stugor”) hebben allen een eigen authentieke sfeer en ligging. Met Daniel gaan we op pad om de beesten op de boerderij te voeren en je bent welkom om als gast de hele dag door te knuffelen met de geiten, schapen en andere dieren. Er zijn verschillende wandelpaden in het gebied en bovenal is het er heerlijk stil! Bekijk hier de beschikbaarheid en tarieven voor Ullstorp Stugor. Zoals gezegd is Höör niet al te groot. Voor een lunch of fika kun je prima terecht bij Café Old Fashion in het centrum van Höör. Hier hebben ze heerlijke gerechten, allemaal vers bereid, evenals goede koffie en taartjes waarvan je gaat watertanden. De sfeer is er lekker informeel: een absolute aanrader dus voor na je wandeling. Wil je onbezorgd op reis? Laat dan je hele reis regelen door een bij de ANVR en SGR aangesloten reisorganisatie. Enkele reisorganisaties die rondreizen door Zweden in het programma hebben zijn: Enkele voorbeeldreizen voor rondreizen in Zuid-Zweden: Hopelijk heb ik je hiermee een idee gegeven over welke wandelingen je allemaal kunt maken rondom Höör in Skåne. Ik vond de omgeving verrassend mooi en kan een bezoek dan ook aan iedereen aannraden. Wil je meer praktische tips over Zweden, bezoek dan zeker ook mijn Zweden startpagina of lees verder in de volgende blogs: In dit artikel staan affiliate links. Mocht je via een dergelijke link een aankoop doen en/of een reservering maken, dan ontvang ik mogelijk en uiteraard zonder extra kosten voor jou een bescheiden commissie.

Al zes jaar lang rijd ik bijna elke zomer langs de oevers van de Vätternmeer naar over de E4 naar het noorden van Zweden. Links van me ligt het meer, rechts van me schiet een steile rotswand bijna loodrecht de lucht in. Tot aan afgelopen maand had ik geen idee dat zich hier pal boven de snelweg en net ten noorden van Jönköping een prachtige wandelroute bevindt: de John Bauerleden. Tijdens mijn meest recente reis naar Zuid-Zweden (oktober 2023) maakte ik kennis met artiest John Bauer en zijn kunst en trad ik in zijn voetsporen op de John Bauerleden. Wie is John Bauer? Eerlijk is eerlijk, ik had nog niet eerder van John Bauer gehoord. Tijdens het onderzoek voor het schrijven van mijn Reishandboek Zweden zijn er zoveel Zweedse kunstenaars die de revue passeren dat ik keuzes moet maken. John Bauer haalde het niet tot in mijn gids. Als ik mijn Zweedse vriend Andreas vraag naar John Bauer, weet hij direct te vertellen dat hij bekend is van zijn trollen, gnooms en sprookjes en dat vele Zweden zijn werk kennen. John Bauer was een Zweedse illustrator en schilder die leefde tussen 1882 en 1918. Hij werd geboren in de stad Jönköping en bracht hier het grootste deel van zijn leven door. Zijn vrouw Esther, met wie hij een haat/liefde verhouding had, was ook kunstenaar. Samen kregen ze een zoon. John Bauer kwam al op jonge leeftijd om het leven tijdens een scheepsramp op het Vätternmeer, samen met Esther en zijn zoon. Gezegd wordt dat de boot, die onderweg was naar Stockholm, is gezonken vanwege de overbelading in combinatie met het slechte weer. John Bauer werd slechts 36 jaar. Meer leren over John Bauer in het Jönköpings län museum Om meer inzicht te krijgen in het leven van John Bauer krijgen mijn reis- en wandelmaatje Bregje en ik eerst een rondleiding door het Jönköpings län museum, waar zich een uitgebreide expositie over John Bauer bevindt. Hier leren we meer over zijn werk, veelal prachtige en gedetailleerde tekeningen en schilderijen van trollen en andere mystieke wezens. Op sommige tekeningen lijkt hij een portret te hebben gemaakt. Het is duidelijk dat hij en Esther een ingewikkelde relatie hebben, dit blijkt uit teksten van brieven die zij aan elkaar schreven en terug te lezen zijn. Tip: bezoek dit museum absoluut voordat je op pad gaat op de John Bauerleden, het maakt je wandeling over deze trail zo veel rijker. Entree is gratis, meer informatie is te vinden op de website van Jönköpings län museum. De natuur in! Na ons bezoek aan het Jönköpings län museum is het tijd om zelf op pad te gaan, de John Bauerleden op. John Bauer liet zich voor zijn kunstwerken regelmatig inspireren door de sprookjesachtige natuur van het gebied tussen Huskvarna en Gränna. Het glooiende landschap van dit gebied in de Zweedse regio Småland bood hem de rust die hij zocht tijdens zijn turbulente leven met Esther en voelde voor hem als zijn tweede thuis. Over de John Bauerleden De John Bauerleden neemt je mee in het voetspoor van John Bauer. Deze langeafstandswandeling maakt deel uit van de Smålandsleden is in totaal 57,7 kilometer lang. De John Bauerleden begint bij de IKHP hut in Huksvarna en eindigt in Gränna. De wandelroute is oranje gemarkeerd en onderweg kom je onder meer door het Huskvarnabergen Conservation Area en het natuurreservaat Västanå. Het pad is grotendeels onverhard en klimt en daalt stevig. Houd er rekening mee dat je niet veel sneller dan 3 kilometer per uur wandelt. Wandelen op de John Bauerleden Bregje en ik beginnen onze wandeling, samen met twee gidsen uit de regio, bij de IKHP hut in Huskvarna. Hier krijgen we allereerst wat uitleg over het Huskvarna biosfeer reservaat waar we doorheen wandelen. Niet veel later stappen we de trail op. We hebben er zin in, want de afgelopen dagen was het weer op zijn zachtst gezegd niet helemaal ideaal om te wandelen, maar vandaag schijnt de zon. Al snel wordt duidelijk waarom John Bauer zich hier graag in de natuur bevond. Na een klim en een afdaling lijkt de snelweg E4 verdwenen en dwalen we over een prachtig bospad geflankeerd door immense bomen, varens en rotspartijen. Her en der passeren we een glooiend weiland, maar voornamelijk bevinden we ons in het bos. Fika met uitzicht Af en toe wijken we even van het wandelpad af voor een uitzicht over het Vätternmeer. Gids Erik heeft de fika verzorgd en we hebben geluk, want vandaag is het nationale kanelbullensdag. Oftewel kaneelbroodjesdag. Onder het genot van een dampende kop koffie en met de koppen in de zon is het enorm genieten van de invallende herfst. Een fika pauze zoals deze bedoeld is!  De fika is een sociaal gebruik in Zweden waarbij het werk of een andere dagelijkse activiteit onderbroken door bij elkaar te komen, thee of koffie te drinken en optioneel iets te eten. Het gebeurt op een gepland moment en wordt bewust gebruikt om te pauzeren en sociale contacten te onderhouden. Tussen de koeien door het bos weer in Na de fikapauze doorkruisen we verschillende weides, soms met schapen, dan meer met koeien. We stappen door donkere bossen, over smalle en kronkelige paden die ons ver van de bewoonde wereld lijken weg te voeren. We lopen uiteindelijk net geen acht kilometer van de John Bauerleden. Het leven van een reisblogger, want wij doen van veel dingen een korte variant om een impressie te krijgen. Bij Gesta staat een auto voor ons klaar, die ons terug brengt naar Huskvarna. De zon gaat inmiddels al bijna onder, maar wat had ik graag verder willen lopen in het voetspoor van John Bauer. Een volgende keer dan maar … Overnachten in Bunne bij Bauergården Tijdens onze wandeling grappen Bregje en ik dat we vandaag tijdens ons bezoek aan de John Bauer expositie en onze wandeling op de John Bauerleden vast ook slapen in een John Bauerkamer en een John Bauermenu krijgen. Be careful what you wish for! We overnachten in Bunn bij Bauergården, een prachtig gelegen hotel dat onderdeel uit maakt van de Forest Hotels of Småland. We komen in het semi-donker aan, dus snel naar de kamer, omkleden en douchen voor het diner. En wat blijkt … er bestaat inderdaad een John Bauer menu. Onze gidsen hadden al eerder laten doorschemeren dat ons een ware smaaksensatie te wachten zou staan, maar WOW, wat een heerlijk diner krijgen we. Het op het leven van John Bauer geïnspireerde menu is werkelijk tongstrelend. We beginnen met een aantal worsten (want John Bauer’s vader had een worstenfabriek in Jönköping) met dennen uit het bos. Het hoofdgerecht bestaat uit wild met bessen en paddestoelen en het nagerecht komt van de zuurstokken uit Gränna. Met een volle buik ga ik slapen en droom ik over trollen en gnooms! Praktische tips voor het wandelen van de John Bauerleden – De route staat uitstekend gemarkeerd dus een wandelkaart is niet nodig. Vind je het leuk om meer te lezen over deze trail, bekijk dan hier de factsheet of koop de wandelgids Wandelen in Småland. Meer informatie over de John Bauerleden vind je op de website van Jönköping.– Wil je toch een app gebruiken, download dan de app Naturkartan, hier staat de John Bauerleden ook in als route.– Neem genoeg te eten en drinken mee voor onderweg, bevoorrading is er niet of nauwelijks.– Draag stevige, waterdichte schoenen en neem altijd een regenjas mee. Mijn volledige paklijst voor wandelen in Zweden vind je hier.– Regel je overnachting in Bauergården hier.– Jönköping is bereikbaar per trein vanuit Stockholm, Gränna per bus vanuit Jönköping. Je kunt de route onder meer onderbreken voor een overnachting in Bunn en Kaxholmen, mocht je de route in zijn geheel willen lopen. Conclusie en disclaimer Ik vond de wandeling over de John Bauerleden een van de hoogtepunten van mijn bezoek aan Småland. Het bezoek aan het museum en de overnachting in Bauergården maakten mijn John Bauer experience compleet. Ik hoop in de toekomst zeker deze trail nog eens in zijn geheel te kunnen lopen. Ik maakte mijn reis door Zuid-Zweden in samenwerking met Go Visit South Sweden en Visit Småland. Alle gegeven meningen zijn uiteraard slechts die van mijzelf. In dit artikel staan affiliate links. Mocht je via een dergelijke link een aankoop doen en/of een reservering maken, dan ontvang ik mogelijk en zonder extra kosten voor jou een bescheiden commissie.   

“Hé Anto, kan het kloppen dat je nieuwe blog niet werkt?” Ik reed op de E12 tussen Storuman en Tärnaby toen ik vanuit mijn ooghoek een bericht zag binnenkomen van een collega op mijn telefoon. Eenmaal in Hemavan kon ik het, ondanks dat ik mezelf een paar dagen vrij had gegeven, het niet laten om even te kijken. En ja hoor, mijn website deed het grotendeels niet meer. Net nu ik mijn nieuwste blog “Van single en dakloos naar verliefd en eigen huis” had geplaatst. Goeie timing wel. Gelukkig kon mijn topper van een websitebouwer me helpen en was het probleem de volgende dag verholpen. Het werd uiteindelijk een van de meest gelezen blogs van het jaar, samen met mijn andere emigratieblogs. Tijd voor een nieuwe update dus!   En toen was het donker in Zweden Dit blog gaat over het donker. Donker op verschillende manieren. Donker qua licht en seizoen. Donker qua gedachten. Donker qua stroomuitval. Donker in de breedste zin van het woord.   De herfstequinox was een paar dagen geleden. Dit is het moment waarop overal ter wereld vrijwel de dagen even lang zijn als de nachten. We verliezen hier in het noorden van Zweden ongeveer 15 minuten daglicht per avond en 15 minuten daglicht per ochtend. Op het moment van schrijven is het 19.08 uur en heeft de schemer ingezet. Een maand geleden ging ik gerust nog een rondje om het meer wandelen op dit tijdstip. Nu sluit ik om 18.00 mijn voordeur en trek ik me binnen terug. In de ochtend merk ik er op dit moment nog weinig van. Het is bizar toch wel hoe snel het gaat.     Experimenteren met de verwarming De verwarming staat inmiddels regelmatig aan. Alhoewel ik gewend ben aan kou in huis, vind ik dat mijn werkplek wel werkbaar moet zijn en dus is in 17 graden de hele dag achter de laptop zitten simpelweg geen optie voor mij. Op dit moment heb ik alleen nog maar de airco aan als verwarming, die is krachtig genoeg om mijn huis binnen een uurtje op te warmen van 16 naar 19-20 graden. ‘s Nachts gaat alles uit en trek ik een dikke deken over me heen in bed. In de slaapkamer en op de badkamer geen verwarming voor mij!   De elektrische kachels heb pas één keer gebruikt, toen ik thuis kwam van een paar dagen in Hemavan en het maar 13 graden was in huis. Het grappige is dat iedereen zegt “oh maar je hebt een groot huis, dan heb je ook een grote energierekening”. En ja dat zal, maar daar ben ik nu al voor aan het sparen. Bovendien heb ik gemerkt dat veel Zweden hun verwarming bizar hoog hebben staan (ik was laatst ergens waar het 24 graden was binnen) zowel dag als nacht. Tja, dan wil het wel met die rekening geloof ik.   Over elektra gesproken Over elektra gesproken, gisterenavond had ik voor het eerst een stroomstoring. Ik zat lekker op de bank te lezen toen ineens de stroom uitviel. Een snelle blik naar buiten leerde me dat de hele straat zonder stroom zat. Via de website van mijn energieleverancier kwam ik erachter dat er een brand was en dat ze het gingen herstellen. Gelukkig had ik kaarsen aan en dus nog wel wat licht, maar op dat moment realiseerde ik me ook hoe onhandig het is dat ze hier in Zweden allemaal elektrisch koken en geen gas hebben. Ik had dus geen warm water en kon ook geen water verwarmen.   Gelukkig heb ik uiteraard mijn gasbrandertje en gastankje dus er is geen nood aan de man. Maar het deed me wel inzien dat het slim is om bepaalde zaken klaar te hebben liggen, vooral omdat stroomuitval hier zeer regelmatig voor schijnt te komen. Ik druk dus nog maar even op “save” as we speak.   Een noodpakketje dus! Inclusief kaarsjes, lucifers, nieuwe batterijen voor mijn hoofdlampje en een powerbank. Verder dus zorgen dat je altijd een gastankje op voorraad hebt (die kan ik dus niet kopen in mijn dorp!) zodat je warm water kunt maken en je kruik kunt vullen.   De stroomstoring was uiteindelijk ver na middernacht verholpen. Ik lag al te slapen, maar ineens gingen de lampen weer aan. Ik wist namelijk niet meer precies welke lampen aan waren toen de stroom uitviel dus ik had ze niet allemaal uitgeschakeld. Ach ja, al doende leert men zal ik maar zeggen.   Toch wel een beetje alleen zo af en toe Soms heb ik ook zo mijn donkere momenten qua emotie. Die had ik in Nederland gelukkig ook dus ik weet dat het niet specifiek met Zweden of hier zijn te maken heeft. Maar omdat ik hier niet zomaar even een vriendin kan bellen voor een knuffel of even 3.5u kan rijden naar mijn lief omdat ik hem mis, komt het donkere gevoel af en toe wel harder binnen. En heb ik meer tijd om erover na te denken.   Alhoewel je het niet zo verwachten zijn er bepaalde dingen die ik soms best mis wanneer ik alleen op de bank zit. Zoals het even een koffie gaan doen in een cafeetje, of werken vanuit een koffietentje omdat ik daar zin in heb. Een vriendin van me stuurde me, naar aanleiding van dit Instagram bericht, een passage uit een boek toe:   Je eenzaam voelen is het missen van contact met een ander. Het is alsof je helemaal alleen op de wereld bent, alleen op deze planeet. Je hebt geen aanspraak of gezelschap. Gezelschap is een basisbehoefte. Ik heb de quote iets ingekort, maar het komt erop neer dat ik soms toch onbewust wel een beetje eenzaam ben. En daar wil ik meteen aan toevoegen, voordat jij het voor me op wilt lossen, dat dit helemaal okee is. Wij mensen zijn gewend om een gevoel als eenzaamheid weg te stoppen omdat het onprettig is. Of iets te zeggen om het beter te maken. Maar weet je, dat hoeft niet altijd. Want bij emigreren horen onprettige emoties en gevoelens. Dat ik me af en toe eenzaam voel als ik ‘s avonds alleen op de bank zit zegt niks over mijn fijne LAT relatief of de lieve mensen die ik hier wel om mij heen heb.   Het gaat erom dat ik soms gewoon even het dagelijkse contact dat ik in Nederland had met mensen hier af en toe mis. En dat gevoel wordt voor mij niet weggenomen door videobellen heb ik gemerkt. De avonden dat ik namelijk echt niks te doen heb zijn namelijk heel zeldzaam. Bijna elke avond bel ik wel met mijn lief of een vriendin. Ook heb ik me inmiddels ingeschreven bij de lokale sportschool waar ik 1 of 2 keer per week ga sporten (het programma is heel beperkt).   Nogmaals: je hoeft dit gevoel niet voor me weg te nemen. Want dat kan namelijk niet. Ik heb al lang geleden geleerd dat alle gevoelens, fijn of minder fijn, er mogen zijn. Alleen doen we er soms nogal spastisch over omdat we niet geleerd hebben om te gaan met minder fijne gevoelens en het al helemaal niet gebruikelijk is om er (in het openbaar) over te praten. Dus heb ik besloten dat wel gewoon te doen.   (Noorder)licht in de duisternis! Het duister brengt ook iets prachtigs met zich mee, namelijk het noorderlicht, oftewel aurora borealis. Ik moet altijd een beetje lachen als reisorganisaties reizen verkopen als “noorderlichtreis” want ik ben er inmiddels wel achter dat het noorderlicht zien echt niet zo eenvoudig is als het lijkt. Behalve de Kp index moet er nog iets anders mee zitten, namelijk het weer. Je kunt wel een bizar hoge Kp index hebben, maar als er bewolking is zie je het noorderlicht alsnog niet.   Ik moest er drie keer in de winter voor naar IJsland, twee keer in de winter voor naar Zweden, één keer naar Alaska en twee keer naar Finland voordat ik vorig jaar dan voor het eerst het noorderlicht zag. Dit jaar was het tot nu toe twee keer raak. Beide keren in Hemavan, waar ik precies op het juiste moment was. De ene keer zijn mijn lief en ik op “noorderlichtjacht gegaan” om vanaf een zo donker mogelijke plek te kijken, de tweede keer was vanuit zijn huis.   Eerlijk is eerlijk, ik ben geen avondmens en ik had het noorderlicht veel vaker kunnen zien als ik langer wakker was gebleven. Maar helaas lukt het me gewoon niet om tot laat wakker te blijven en dus kruip ik vaak maar gewoon zodra ik de behoefte heb mijn bed in. Als ik dan ‘s nachts naar de wc moet kijk ik altijd even naar buiten, maar tot nu toe was het altijd te bewolkt.   Aanvulling … de avond nadat ik dit schreef was er weer een geweldige noorderlichtshow, deze keer boven mijn huis, en kon ik het vanaf mijn veranda zien. Wow, wow, wow. Alle foto’s die ik maakte vind je hier.     Op naar het zuiden Aan het einde van deze week zet ik voor twee weken koers naar het zuiden. Eerst maak ik een blogreis in Zuid-Zweden en daarna reis ik door naar Nederland. Zin in? Nog niet, maar dat komt nog wel. Omdat ik met de auto ga zie ik een beetje op tegen de lange reis. En stiekem verwacht ik Zweden ook wel snel te gaan missen. Hoe dat verloopt, hoor je een volgende keer. Ses snart!   Verder lezen over mijn leven in Zweden kan hier.  

De zomer in Zweden lijkt abrupt ten einde gekomen. Eergisteren liep ik nog in een dunne sportlegging en top door het bos met m’n kop in de zon. Vandaag staat er een gure wind en ben ik kletsnat geregend tijdens het bessen plukken. De zomer is duidelijk ten einde en de herfst heeft zijn intrede gedaan.   Op mijn Instagram kanaal vroeg ik mijn volgers onlangs welke verhalen jullie, mijn lezers, het liefste lezen. Van de vier opties was “mijn persoonlijke verhalen” de populairste keuze. Het laatste jaar heb ik niet veel aan We12travel gedaan, mede vanwege mijn vele reizen en allerlei gebeurtenissen op persoonlijk vlak. In je eentje een wereldreis van zes maanden maken en vervolgens een huis kopen in het noorden van Zweden is heftig en ik krijg nu, drie maanden nadat ik aankwam in Zweden, eindelijk het gevoel dat ik een beetje ‘geland ben’. En daarmee kwam ook de zin om weer te gaan werken weer terug.   Maar werken waaraan? Het afgelopen jaar is er veel veranderd in de wereld van het reisbloggen. Zo zorgt de Chat GPT ervoor dat veel teksten automatisch gegenereerd kunnen worden en heeft de AI op verschillende vlakken ook zijn intrede gedaan. Aan mij dus de taak om na te denken over hoe verder met We12travel. Mijn besluit vind je verderop in dit artikel!   Omdat jullie massaal aangaven meer persoonlijke verhalen te willen lezen deel ik bij deze een terugblik op de afgelopen drie maanden en een kijkje in de toekomst. Want ik ga weer een verre reis maken deze winter en deze keer wordt het geen Nieuw-Zeeland. Veel leesplezier!   Van dakloos naar een eigen huis Zoals jullie in mijn vorige persoonlijke update hebben kunnen lezen, heb ik in juni het koopcontract getekend van mijn eigen huis in Zweden en kreeg ik begin juli de sleutel. Dit betekent dat ik inmiddels twee maanden in mijn eigen huis woon. Mijn eigen huis ja, want ik kocht het huis zonder hypotheek. Toch ben ik voor mijn gevoel nog maar nauwelijks écht thuis geweest, aangezien ik ook ontzettend veel reizen en uitstapjes heb gemaakt. Ik mag dan wel een huis hebben, maar de ‘wanderlust’ (die op mijn voet getatoeëerd staat) krijg je er niet uit.       Wat viel mee en wat viel tegen (huisdingetjes) Tot nu toe heb ik ontzettend veel geluk gehad met de hele procedure van het gaan wonen in Zweden. Ze zeggen weleens ‘you get what you deserve’ en ik moet eerlijk zeggen dat ik na vijf keer verhuizen in zes jaar, twee burnouts, twee uitvaarten organiseren en testamenten afhandelen, een pandemie en twee relatiebreuken in verder wel even klaar was met de onrust in mijn leven. De soepelheid waarmee de aankoop van mijn huis verliep was een verademing en ik ben iedereen die hieraan heeft bijgedragen dan ook oprecht ontzettend dankbaar.   Mijn spullen zijn inmiddels verhuisd en daarna begon het regelwerk. Verzekeringen, internet, gemeente, noem maar op. Op zich ging dat ook allemaal van een leien dakje. Mijn eerste reis terug naar Nederland heeft ook al plaatsgevonden en ook daar vond het nodige regelwerk plaats: het leegmaken van mijn opslag en verschillende medicatie die ik voor het komende jaar nodig heb. Ohja en de procedure voor het verlengen van mijn rijbewijs is in gang gezet.   Veel gaat soepel, maar waarin ik me vergist heb is de hoeveelheid energie die het kost om naast een fysieke verhuizing ook alle praktische zaken te regelen en vooral: daarbij een bedrijf up and running te houden. En dat ook nog eens allemaal in je eentje. Velen van jullie hebben waarschijnlijk geen idee wat ik doe behalve het werk voor We12travel, maar behalve deze site heb ik nog drie andere websites, schrijf (en verkoop) ik boeken en e-books en doe ik voor ca. 4-8 uur per week freelance werk. Ik heb de eerste maand hier in huis regelmatig met een huilbui op bed gelegen omdat mijn to-do lijst zo eindeloos leek dat ik soms geen idee had waar te beginnen met alles wat nog gedaan moet worden.   Gelukkig is ‘moet’ een ruim begrip want feitelijk zijn het dingen die niet noodzakelijk zijn. Komt er niet op tijd een nieuwe auto? Geen probleem, ik ben er voorlopig niet van afhankelijk want de bus brengt me overal waar ik heen moet en de enige plek waar ik écht heen moet de is supermarkt en die ligt op een kwartiertje lopen. Verkoop ik de hondenkennel niet die op mijn terrein staat? Prima, dan staat ie er volgend jaar ook nog wel. Kan ik mijn rekeningen niet vanaf mijn Zweedse bankrekening betalen omdat ik zonder persoonsnummer geen internetbetalingen kan doen? Prima, dan maar tegen een koersopslag met mijn Nederlandse creditcard.   Na mijn initiële huilbuien, die ongeveer een maand duurden, besloot ik de eindeloze to-do lijst maar gewoon los te laten. Evenals alle slechte adviezen en commentaren die ik soms krijg via internet. Iedereen die een ongevraagde mening heeft over hoe ik dingen zou moeten doen mag het idee steken waar de zon niet schijnt.     Nature always heals   VAKANTIE! En toen was het ineens vakantie! Eind juli besloot ik mezelf een anderhalve week verlof te geven om er even tussenuit te gaan. Even weg uit de huizenperikelen en genieten van de zomer. Want … de zomer is hier maar kort en voor ik het weet ligt er straks een flink pak sneeuw en wordt hiken ineens flink wat lastiger. Mijn eerste paar dagen bracht ik door met mijn nieuwe schoonfamilie die in het uiterste noordoosten van Zweden woont.   En vriendin Rianne stapte op het vliegtuig naar Kiruna en samen liepen we de prachtige Padjelantaleden. Maar ook daar had het lot iets anders voor me in gedachten dan ik gehoopt had, ik ging namelijk een paar keer flink onderuit met een gekneusde enkel tot gevolg. Helaas ben ik nog steeds herstellende en ik weet inmiddels uit ervaring dat mijn lichaam een uitstekend zelfherstellend vermogen heeft maar dat dit soort blessures nu eenmaal tijd kosten. Voorlopig doe ik het maar even rustig aan wat hiken betreft dus.     Een reis naar Dalarna Voor mijn werk reisde ik medio augustus naar het midden van Zweden, naar de regio Dalarna, een van mijn favoriete plekken in Zweden om de rugzak op te binden en te gaan hiken. De trails rondom Grövelsjön en Långfjället zijn perfect om te wandelen en samen met blogvriendin Bregje van Wandelvrouw maakte ik een paar prachtige hikes. Met gekneusde enkel ja … maar gelukkig waren de hikes niet al te zwaar en kon ik regelmatig koelen in de ijskoude riviertjes.     Terug naar Nederland Aansluitend reisde ik terug naar Nederland om mijn moeder te bezoeken die dit jaar 65 werd. Ook ging ik op bezoek bij mijn oma, broer en zus en sprak ik een aantal vriendinnen. Niet allemaal, want daar was het te hectisch voor. Het was eigenlijk een soort van flitsbezoek want voor ik het wist zat ik weer in het vliegtuig terug naar het hoge noorden. Bizar eigenlijk, dat ik in een periode van twee maanden alweer drie verschillende reizen maakte. Om van de weekenden in en om Hemavan nog maar niet te spreken.   De natuur van Hemavan in Maar wat doe je dan in Hemavan? Tsja … dat is ook een leuk verhaal want aan het begin van de zomer werd ik verliefd. Ik noemde het al kort in mijn vorige blog en ook deze keer ga ik er niet super uitgebreid over uitweiden want privé is ook gewoon privé. Maar de man in kwestie die ik inmiddels een jaar geleden voor het eerst tegen het lijf liep, woont in Hemavan, een dorpje nog eens 3.5 uur rijden noordwaarts vanaf waar ik woon. Ik heb al jaren geleden geroepen “als ik ooit ergens zou kunnen wonen in Zweden, dan zou het daar zijn.” Het dorp ligt tegen de bergen aan en de hikers onder ons kennen het wellicht als het zuideinde van de Kungsleden. Helaas zijn huizen in Hemavan niet te betalen en ik ben heel gelukkig met mijn eigen stek hier in Dorotea.   Maar goed, ik ga dus een paar weekenden per maand met veel plezier die kant op. Hij geniet net zo veel van het buitenleven als ik en dus brengen we de meeste tijd samen buiten door. We gaan vissen, of bessen plukken, of zetten de tent ergens op en gaan kamperen. De bergen lijken hier vaak eindeloos en zo voelt het ook, juist omdat hij plekken kent waar geen toeristen of hikers komen waardoor we regelmatig een weekend echt even helemaal uit de bewoonde wereld zijn. Zó heerlijk.   En zo ging ik dus van single en dakloos binnen no-time naar verliefd en huizenbezitter. Leuk weetje: ik ontmoette hem op de dag dat ik ook bij het huis dat nu van mij is ging kijken. Het was een bijzonder productieve dag, zal ik maar zeggen.       Een volgende vakantie Ik heb besloten dat ik vanaf nu vaker vakantie wil nemen. Want laten we wel wezen, als reisblogger heb je maar zelden echt vakantie. De laatste keer dat ik een vakantiegevoel had was op Isla Holbox in Mexico in het voorjaar van 2022, zo’n anderhalf jaar geleden dus. Hier heb ik een week lang niks anders gedaan dan op een bedje aan het strand liggen, slapen, lezen en zonsondergangen kijken.   Inmiddels ben ik tot het inzicht gekomen dat hiken inmiddels ook mijn werk is en dat dit niet altijd meer de ontspanning biedt die ik zoek tijdens een vakantie. Ik ga mijn hikes daarom afwisselen met vakanties waarbij ik echt even helemaal tot rust kan komen, fysiek en mentaal. Ik heb daarom besloten dat ik eind november voor de vierde keer naar Bali ga. Even een paar weken opwarmen, genieten van heerlijk eten, yoga doen, slapen, lezen, massages nemen en uitrusten.     En hoe nu verder met We12travel? Inmiddels bestaat We12travel als naam al bijna 20 jaar en bestaat de blog al 12 jaar. Omdat de ‘we’ in We12travel niet meer bestaat heb ik een tijdje getwijfeld of de naam nog wel passend was. Maar weet je, ik en de mensen om mij heen zullen altijd blijven reizen. Of dit nu met mijn vriendinnen is, mijn broer en zus waarmee ik eerder al naar Jordanië ging (waarover ik trouwens nog nooit geschreven heb bedenk ik me ineens!) of met mijn nieuwe vriend die ik hopelijk ooit mee mag nemen naar Nieuw-Zeeland … reizen blijft altijd een onderdeel van mijn leven en de mensen die ik liefheb. Ik wil altijd blijven reizen en We12travel blijft dus bestaan.   Dit neemt niet weg dat ik wat wijzigingen ga doorvoeren, zowel voor als achter de schermen. Een kritische blik op mijn content liet zien dat veel content al aan het verouderen is en hoe graag ik ook zou willen, ik kan niet alles wat ik tussen 2011-2020 bezocht opnieuw gaan bekijken om te updaten. Aan mij de taak dus om kritisch te gaan kijken wat blijft en wat weggaat.   En met het ouder worden groeit mijn doelgroep ook mee. Steeds vaker krijg ik vragen van vrouwen over solo reizen als dertiger of veertiger. Of vragen over hoe ik mijn leven als parttime digital nomad indeel. Of over hoe ik mijn leven zelf heb gecreëerd. Maar ook de vragen over trektochten blijven komen. Met de komst van Chat GPT, een robot die automatisch teksten schrijft, gaat er veel veranderen in mijn sector. Daarom heb ik besloten mij daarvan te distantiëren en juist te kiezen om persoonlijke content te blijven maken, met informatie die je nergens anders terug vindt. Want op de lange termijn ben ik ervan overtuigd dat mensen toch willen blijven lezen over mensen en niet over robots.   Tot zover! Tot zover een kijkje achter de schermen en in mijn veranderingen van de afgelopen maanden tijdens mijn leven in Zweden. Terwijl de ragout van zelfgeplukte cantharellen op het fornuis staat te pruttelen type ik…

Långfjället is een natuurreservaat in het uiterste noordwesten van de regio Dalarna. Långfjällets naturreservat ligt op de grens met Noorwegen en vormt samen met Rogen naturreservat in Jämtland en Femundmarka Nationaal Park in Noorwegen het Gränslandet natuurgebied. Het ‘grensland’ natuurgebied is een van de wildste natuurgebieden van Scandinavië met meer dan 2.000 km2 aan pure wildernis. De afgelopen drie jaar bezocht ik Långfjället elk jaar en verbaasde ik me steeds weer over de uitgestrektheid van dit bijzondere gebied. In dit artikel deel ik mijn favoriete wandelroutes op Langfjället.     Over Langfjället Natuurreservaat Langfjället Natuurreservaat ligt in het uiterste noordwesten van Dalarna en grenst aan Noorwegen. Het onherbergzame Tofsingdalen Nationaal Park wordt volledig door het natuurreservaat omsloten. Een groot deel van Långfjället ligt boven de boomgrens, vandaar ook de naam fjäll, oftewel berggebied. Er zijn twee hoofdingangen voor Långfjället, de oostelijke bij Foskros en de noordelijke bij Grövelsjön. Alle omschreven wandelingen in dit artikel maakte ik vanuit Grövelsjön, een bergdorp gelegen aan het gelijknamige meer.   In de zomer is Grövelsjön een waar wandelparadijs, er is meer dan 100 kilometer aan gemarkeerde wandelpaden. In de winter kun je er terecht om te skiën, sneeuwschoenwandelen, langlaufen en sneeuwscooteren.     Voor je op pad gaat: regel je wandelkaart Alhoewel Långfjället heel veel wandelpaden heeft, zijn er veel niet heel goed gemarkeerd. Ook worden er steeds weer nieuwe paden gecreëerd die ervoor zorgen dat de exacte wandelroute soms niet meer duidelijk is. Ik adviseer je dan ook om een fjällkartan te kopen met alle paden. Dit soort wandelkaarten zijn onmisbaar als je de Zweedse bergen intrekt. Denk niet “ik red het wel met mijn GPS app” want ook daar staan, kan ik je uit ervaring vertellen, lang niet alle paden juist op.   Daarnaast kun je op de fjällkartan zien waar er rivierdoorsteken zijn en waar je mogelijk natte voeten haalt in het moeras. De fjällkartan is verkrijgbaar bij het STF Fjällstation in Grövelsjön of van tevoren online bij De Zwerver.     Markeringen van de routes De hieronder genoemde wandelingen zijn niet allemaal heel goed bewegwijzerd. Zoals gezegd kun je het beste een wandelkaart kopen en dan is het natuurlijk ook heel handig als je een beetje kan kaartlezen.   De wandelpaden in Zweden staan normaal gesproken met oranje beschilderingen gemarkeerd, tenzij anders vermeld. Zo ook de paden op Långfjället. Volg vooral niet de rode kruizen, dit zijn de winterpaden en leiden je vaak door moerassen en over brede rivieren, die in de winter bevroren zijn.     Mooiste routes in Långfjällets naturreservat Hieronder omschrijf ik vijf verschillende routes die ik liep in Långfjällets naturreservat, verschillend in zwaarte van eenvoudig tot wat pittiger. Over het algemeen zijn de routes echter niet heel zwaar en/of technisch, maar de paden zijn wel vaak stenig en soms nat. Houd rekening met kleine rivierdoorwadingen op de meeste routes, dus waterdichte wandelschoenen en wandelstokken zijn handig om mee te nemen.   En dan nu … de routes in willekeurige volgorde!     Wandeling van Sylen naar Grövelsjön Mijn favoriete wandelroute door Långfjällets naturreservat is de wandelroute van Sylen naar Grövelsjön. Deze route bevat een deel van de Linnéstigen oftewel de route die de beroemde Zweedse wetenschapper Carl Linneaus aflegde tijdens zijn wandeling naar Rorös in 1734.   De wandeling tussen Sylen en Grövelsjön is slechts negen kilometer lang maar waarschijnlijk een van de mooiste wandelroutes die je kunt maken in Zweden. Ik werd erop geattendeerd door een local in Sälen (een uurtje ten zuiden van Grövelsjön) die me vertelde dat hij dit de mooiste wandelroute ooit vond. Helaas zat de twee jaren erna de grens tussen Noorwegen en Zweden dicht, maar uiteindelijk maakte ik de wandeling vorig jaar van Grövelsjön naar Sylen en dit jaar van Sylen naar Grövelsjön. Je kunt de route retour lopen, of met de boot van Experience Grövelsjön een enkeltje doen. Deze boot dien je vooraf te reserveren, meer informatie vind je hier.   Insider tips: deze route is het mooist van Grövelsjön naar Sylen (dus zuid-noord), je loopt dan richting de hoge bergen in Noorwegen. Beklim onderweg de Sjöhögda top voor extra mooie uitzichten (geen pad, je loopt op gevoel omhoog) en trek waterdichte schoenen aan in verband met verschillende rivieroversteekjes.     Jakobshöjden – een snelle toptour Jakobshöjden is een top pal achter het Grövelsjön Fjällstation. De wandelroute is slechts zeven kilometer retour en mits je een goede conditie hebt, sta je met een uur of twee weer beneden. Vanaf de top op 1.103 meter heb je prachtige uitzichten over de wijdse omgeving en zie je de hoge bergen van Noorwegen en de toppen van Nipfjället in de verte. Neem vanaf het fjällstation de wandelroute richting Hävlingen, je komt terwijl je omhoog loopt vanzelf een afslag naar links tegen, naar de top. Boven op de top is een kleine shelter.     Op en neer naar Hävlingen Hävlingen is een meer in de vallei achter de Grövelsjöfjällen en kan slechts te voet (of in de winter met de ski’s) bereikt worden. Vanaf het fjällstation neemt je het brede wandelpad omhoog richting Hävlingen en eenmaal boven de boomgrens heb je prachtige uitzichten over de fjälls van het Långfjället Natuurreservaat. Je kunt de wandeling zo lang of kort maken als je zelf wilt, want je gaat weer terug over hetzelfde pad. Wanneer je besluit om helemaal tot de oevers van Hävlingen te lopen is de hele route retour 26 kilometer.   Insider tip: Omdat je in Lånffjället op veel plekken (maar niet overal, dus let goed op!) mag wildkamperen kun je er ook een tweedaagse trektocht van maken. Ik deed dit in 2021, het verslag van dit avontuur lees je hier.     Silverfallet Wanneer je iets minder goed weer hebt, wat zeker ook mogelijk is in Zweden, dan is de wandelroute naar Silverfallet een aanrader. Deze ‘zilveren waterval’ heeft een hoogte van drie meter en ligt op de grens met Noorwegen, aan de andere kant van de vallei. De route is goed begaanbaar en voert je in eerste instantie omhoog, de fjäll op. Na een afdaling naar de rivier kom je bij een schuilhut, waar ik vooral getergd werd door heel veel muggen. Vanaf hier volg je de rivier en kom je vanzelf bij de waterval. Ik vond hem niet super indrukwekkend, maar leuk ter afwisseling op de andere wandelroutes. Volg de rivier stroomopwaarts tot aan het rendierhek en daal vanaf hier weer terug af naar Grövelsjön. De afstand is ca. zes kilometer.   Insider tip: neem een aansteker of lucifers mee zodat je bij de schuilhut een vuurtje kunt stoken. Om de muggen weg te houden op warme dagen en om op te warmen op frissere dagen.     Wandeling naar Oskarstugan Afgelopen augustus deed ik een wandelroute vanuit Lövåsen, een gehucht net ten zuiden van Grövelsjön. Hier is een grote parkeerplaats met informatiepanelen en hier start dan ook deze wandeling. Als je op de wandelkaart kijkt zie je dat je een pad naar de hut kunt lopen. Wij, mijn wandelmaatje Bregje en ik, liepen echter een aangepaste route. We volgden namelijk eerst de route richting Storvätteshågna, de hoogste berg van Dalarna. Zodra je afslag naar links komt van de wintertrail, neem je deze richting de hut. Let wel op: het pad kan drassig zijn en je moet soms om kleine moerassen en riviertjes heen lopen en/of er overheen springen. Echter wordt het pad ook veelvuldig gebruikt door wandelaars zagen wij aan het aantal voetsporen.   De Oskarstugan is een kleine schuilhut temidden van de ruige natuur van Långfjället. Wij hebben heerlijk buiten in het zonnetje op de picknickbank gezeten en liepen uiteindelijk via de officiële route weer terug naar Lövåsen.     Meer wandeltips voor Långfjället Ik hoop in de toekomst zeker nog meermaals terug te keren naar Långfjället want ik ben er nog lang niet uitgewandeld. Ik beklim graag de Storvätteshågna een keer en zou ook eens de hele ronde om Grövelsjön willen doen met de rugzak, een route van in totaal 23 kilometer. Ook doorkruist de Södra Kungsleden het gebied, een trektocht die ik graag eens wil proberen. Zoveel plannen, zo weinig tijd. Wie weet …     Overnachten in de buurt van Långfjället Het STF Fjällstation is je perfecte uitvalsbasis voor je bezoek aan Grövelsjön en wandelingen op Långfjället. Het is een hotel en hostel in één: oftewel je hebt meerpersoonskamers en privékamers. Er is een keuken maar je kunt ook in het prima restaurant eten. Er is een kleine shop, een sauna en er hangen overal wandelkaarten, tips en andere dingen waar je hart als liefhebber van het buitenleven sneller van gaat kloppen. De sfeer in bergstations is erg relaxt en informeel.   Indien je lid bent van STF krijg je korting op je verblijf. Liever ergens anders overnachten? Er zijn enkele hotels en wat particuliere huisjes die je kunt huren. Kamperen kan op het kampeerterrein van STF of aan de oevers van het meer. Prijzen en beschikbaarheid van het Fjällstation vind je hier.     Paklijst wandelen op Långfjället In mijn blog ‘Paklijst voor je wandelvakantie in Zweden‘ vind je mijn uitgebreide tips voor wat er mee moet in je rugzak op je wandeltochten. Een aantal onmisbare items die ik graag wil uitlichten: – Een zitlap, omdat de ondergrond vaak nat en koud is – Muggenspray en een BiteAway voor als je toch gestoken wordt – Lichte handschoenen, buff, muts – Een waterdichte wind- en regenjas, mijn tips voor regenjassen voor dames vind je hier – Een wandelkaart (Fjällkartan) is onmisbaar, deze koop je bij de bergstations van STF en online via De Zwerver – Wandelstokken voor de rotsachtige paden en tijdens de rivierdoorsteekjes, ik heb deze opvouwbare wandelstokken van Leki.     Bereikbaarheid Långfjället Ik reisde met de auto naar Dalarna, vanaf Nederland is het twee dagen rijden naar Grövelsjön. Wil je sneller reizen of minder rijden, dan adviseer ik je de Stena Line te nemen van Kiel naar Göteborg. Lees hier mijn tips voor de Stena Line naar Zweden.   Wil je liever met het openbaar vervoer dan kan dat natuurlijk ook, er zijn verschillende opties. Vanuit Nederland is de snelste optie om te vliegen naar Stockholm en vanaf hier de SJ trein naar Mora te nemen. Vanaf Mora zijn er bussen naar Grövelsjön via Dalatrafik. Meer informatie vind je op de website van Dalatrafik. Sneller verplaats je je met een huurauto van bijvoorbeeld Sunny Cars.   Regel je reis online: – Vlucht Amsterdam – Stockholm – treintickets naar Stockholm of Mora via NS International – huur een auto via Sunny Cars of EasyTerra – Stena Line naar Zweden     Verder lezen over wandelen in Dalarna? Uiteraard kun je nog veel meer wandelen in Dalarna, je moet flink je best doen om niet te struikelen over de wandelpaden zeg maar. De mooiste wandelgebieden zijn voor mij de fjälls. Ik schreef nog de volgende blogs:   – Wandelen in Grövelsjön (met meer informatie over de Silverfallet wandelroute) – Een tweedaagse trektocht in Grövelsjön over Långfjället – Wandelen in Dalarna: de mooiste routes – Een complete gids voor Fulufjället Nationaal Park – Wandelen in Zweden: alles wat je wilt weten – Paklijst vakantie in Zweden: dit moet mee   Conclusie en disclaimer Hopelijk vond je dit artikel over Långfjället nuttig en heb je gevonden wat je zocht. Mocht je echter toch nog vragen hebben, stel ze dan gerust hieronder in de comments. Dit artikel is mede tot stand gekomen via een samenwerking met Visit Dalarna. Alle gegeven meningen zijn uiteraard slechts die van mijzelf. Bovendien staan er in dit artikel affiliate links. Mocht je via een dergelijke link een aankoop doen en/of een reservering maken, dan ontvang ik zonder extra kosten voor jou een bescheiden commissie.   Meer weten over Zweden? Bezoek dan mijn Zweden startpagina. Liever een goed boek in je hand? Bestel dan het Reishandboek Zweden vanuit Uitgeverij Elmar, waar ik de auteur van ben.  

Ik kan me het moment dat ik over de Padjelantaleden hoorde nog precies herinneren: het was op mijn favoriete camping in Jokkmokk en ik was zelf net terug van de Kungsleden. Naast mijn kampeerplek stonden twee Nederlanders, die net de Padjelantaleden achter de rug hadden. “Het was nat en we vonden het mwah” was hun conclusie. Niet echt een uitnodiging om deze trail in het noorden van Zweden op je bucketlist te zetten dus. Toch rondde ik vorige maand mijn 7-daagse trektocht op de Padjelantaleden af. Geheel tegen de verwachting in vond ik het geweldig, deze trail biedt namelijk alles wat je van een trail in het hoge noorden mag verwachten, plus een beetje extra!   In dit uitgebreide artikel neem ik je mee op mijn avontuur op de Padjelantaleden in Zweden en vertel ik je bovendien meer over wandelen in Zweden en hoe je je kunt voorbereiden op dit avontuur. Veel leesplezier!     Over de Padjelantaleden De Padjelantaleden is een bijna 140 kilometer lange thru hike in Zweeds-Lapland die een van de meest afgelegen nationale parken van Zweden doorkruist: Padjelanta (Badjelánnda in Sámi) Nationaal Park. Dit nationale park ligt op de grens met Noorwegen en twee andere nationale parken: Sarek en Stora Sjöfallet, in de regio Norbotten. Padjelanta is niet makkelijk bereikbaar, je hebt een oversteek per boot of helikopter nodig om er te geraken. Of je kunt er naartoe hiken vanuit Sarek, maar dat is alleen voor de diehard avonturiers. Het park maakt bovendien deel uit van UNESCO Werelderfgoed Laponia.   De Padjelantaleden begint in Kvikkjokk en eindigt in Ritsem. Over de logistiek vertel ik je verderop in dit artikel meer. Alhoewel de populaire Kungsleden slechts een paar bergen verderop loopt, vind je op de Padjelantaleden slechts een fractie van de wandelaars die je daar treft. Op een goede dag kwam ik vijf mensen tegen, op een minder goede dag niet meer dan tien.     Waarom de Padjelantaleden? Inmiddels heb ik zo’n tien meerdaagse hikes in het noorden van Zweden gedaan, waaronder de beroemde Kungsleden, de Vålådalen ronde en de Jämtlandstriangeln. Omdat ik sinds kort in Zweeds-Lapland woon en ik me dit jaar geen grote zomervakantie kon permitteren, besloot ik deze zomer een trektocht in eigen land te maken. Vriendin Rianne bood aan om mee te gaan. De keuze voor de Padjelantaleden was een eenvoudige: het is een van de minst zware meerdaagse hikes in het noorden van Zweden en wordt omschreven als relatief makkelijk en dus ook geschikt voor beginnende wandelaars.   Ik ben natuurlijk niet helemaal een beginnende wandelaar, maar hiken in het arctische deel van Zweden kan behoorlijk heftig zijn, zelfs in het midden van de zomer. Zo werd ik vorig jaar tijdens mijn trektocht naar Helags (de zuidelijkste gletsjer van Zweden) getroffen door een mini-tornado en kan het zomaar slechts net boven het vriespunt zijn. Bovendien is na een jaar nomadisch leven, diverse blessures en een solo verhuizing (incl. huis kopen en alles wat daarbij komt kijken) mijn conditie niet heel goed meer. Een “eenvoudige” wandeling lijkt me dus prima om het hiken weer langzaam op te pakken.     Voorbereiding op de Padjelantaleden Aan voorbereiding op de Padjelantaleden heb ik nauwelijks iets gedaan, eerlijk is eerlijk. Ik heb mijn spullen ingepakt en ben van het zuiden van Lapland waar ik woon naar het noorden gereden. Omdat ik inmiddels redelijk bekend ben met de Zweedse fjälls weet ik hoe het hier werkt. Ik weet de weg, weet waar ik informatie kan vinden en weet ook hoe e.e.a. logistiek werkt.   Daarnaast had ik ter voorbereiding het ebook van Cody Duncan gekocht, voor zover ik heb kunnen nagaan is dit de enige Engelse hiking guide. Dit ebook beschrijft de route van zuid naar noord. Wil je liever van noord naar zuid lopen en/of een papieren gids hebben, dan kan ik je deze wandelgids aanbevelen.   Wil je je fysiek voorbereiden, dan adviseer ik je van tevoren te trainen voor een meerdaagse tocht. In dit artikel vertel ik je hoe ik dit doe en waar je op moet letten. Ik heb van tevoren besloten dat ik niet afhankelijk wilde zijn van eten kopen op de trail (verderop lees je mijn ervaring hierover) en dus draag ik voor 8 dagen aan voedsel mee op mijn rug. Dit bleek ontzettend zwaar en meer dan ik ooit heb gedragen, ook omdat ik een zwaardere tent meedroeg dan tijdens Te Araroa (namelijk de MSR Hubba Hubba NX 2) en mijn lichtgewicht matje onder de schimmel bleek te zitten waardoor ik mijn zwaardere mat moest meenemen.   Velen hebben mij gevraagd hoe zwaar mijn backpack was. Ik vermoed zo rond de 18 kilo. Mijn paklijst en must-haves vind je verderop in het artikel.     Hoge of lage wandelschoenen Bedenk vooraf of je op hoge wandelschoenen of lage wandelschoenen wilt gaan lopen. Ik heb zelf tot de avond van vertrek getwijfeld en uiteindelijk toch gekozen voor hoge wandelschoenen. Achteraf had ik deze trail prima op mijn trailrunners kunnen doen, mede doordat het supergoed weer was en we slechts twee keer een regenbui hebben gehad. Je maakt nagenoeg elke dag rivierdoorsteken, dus indien je op trailrunners besluit te gaan heb je elke dag natte voeten. Tenzij je waadschoenen meeneemt maar dat is wel echt veel werk. Ik had mijn Crocs bij me omdat het water regelmatig ook boven de enkel kwam, maar heb ze nauwelijks gebruikt omdat ik het teveel gedoe vond steeds te wisselen. Ik heb dus regelmatig met natte voeten in mijn hoge wandelschoenen gelopen.     Vervoer van/naar de Padjelantaleden Het logistieke deel van de Padjelantaleden is wellicht even wat uitzoekwerk. Omdat ik in Zweeds-Lapland woon en een auto heb, was het voor mij net een iets andere situatie dan voor de meeste wandelaars. Wil je met het openbaar vervoer vanuit Nederland reizen, dan zijn er meerdere opties. De voordeligste optie is vliegen naar Kiruna (via Stockholm met SAS of Norwegian) maar je kunt ook vliegen naar Gällivare, maar dan met twee overstappen. Je kunt ook met de nachttrein van Stockholm naar Gällivare (via Umeå) of Kiruna.   – Bekijk hier de ticketprijzen voor vluchten naar Kiruna. – Bekijk hier de prijzen van een treinticket naar Gällivare of Kiruna.   Eenmaal in het noorden van Zweden zijn er verschillende opties. Wij hebben mijnstadje Gällivare gebruikt als uitvalsbasis. Rianne vloog naar Kiruna en nam vanaf hier de trein naar Gällivare. Ik reed naar Gällivare vanuit Dorotea waar ik woon.   Vanuit Gällivare neem je de bus van Lanstrafiken Norbotten naar Jokkmokk en aansluitend naar Kvikkjokk, waar de trail begint.   De Padjelantaleden eindigt in Ritsem, vanaf hier heeft busdienst Road to Ritsem een tweedagelijkse busverbinding met Gällivare. Mijn auto hebben we in Gällivare geparkeerd, bij het station. Let op: je mag hier maximaal vier dagen staan dus ik ga er vanuit dat dit geen optie voor jou is. Ik heb de auto op een gereserveerde plek van mijn schoonfamilie geparkeerd naast het station. Gelukkig zijn er verspreid over Gällivare verschillende gratis parkeerplekken in woonwijken.   Dan ben je er nog niet, want zowel het begin als het einde van de trail zijn alleen per boot (of helikopter) bereikbaar. Vanaf Kvikkjokk gaat Båttrafik i Kvikkjokk meermaals per dag vanaf de bushalte naar de start van de trail. Deze boottocht duurt zo’n 30 minuten. Aan het einde van de trail kun je vanaf Áhkká met de boot naar Ritsem met de M/S Storlule. Oversteken per helikopter kan ook.   Let op: alle diensten zijn seizoensdiensten en hebben een beperkte periode. Controleer voor je op pad gaat altijd of alle diensten binnen jouw geplande trekking periode vallen. Het seizoen voor Padjelantaleden is beperkt, meer daarover verderop in dit artikel.     Overnachten op de Padjelantaleden: wildkamperen of hutten? Ik ben enorme fan van wildkamperen in Zweden (lees hier mijn tips voor vrij kamperen in Zweden) en het Zweedse allemansrecht. Van slapen in hutten ben ik een minder grote fan, mede vanwege snurkers. Ik slaap dus bij voorkeur in mijn tent ergens afgelegen in de natuur.   Op de Padjelantaleden mag je vrij kamperen. In het ebook van Cody Duncan staan per dag de beste wildkampeerplekken omschreven, altijd in nabijheid van stromend water. Soms kunnen bepaalde omstandigheden roet in het eten gooien. Bijvoorbeeld slecht weer of zoals in mijn geval: een blessure aan mijn enkel die ik op de eerste dag van de trail opliep tijdens een ongelukkige val. Uiteindelijk hebben Rianne en ik vijf nachten gekampeerd en twee nachten in een hut geslapen, omdat we geen zin hadden om na een lange en vermoeiende dag onze tent op te zetten.   De hutten op de Padjelantaleden zijn eenvoudige hutten waar in het hikingseizoen een huttenwacht aanwezig is. In totaal zijn er tien hutten en je kunt deze trail dus volledig van hut naar hut lopen. Indien je hiervoor kiest is je kortste dagmars 6,9 kilometer en je langste dagmars 23 kilometer. Je slaapt in meerpersoonskamers en deelt de voorzieningen. Er is geen stromend water, dit haal je meestal uit een beek. In de meeste hutten is een kleine shop, maar soms met nauwelijks voorraad.   De hutten in Staloluokta (het halverwege punt) en Áhkká hebben bovendien een sauna. Dit zijn de hutten waarin wij geslapen hebben. Een overnachting in een hut kostte in 2023 tussen de 50-55 euro per persoon, per nacht. Sommige hutten worden gerund door lokale Sámi, sommige hutten door de Svenska Turistföreningen. De hutten kunnen niet vooraf gereserveerd worden en dit is is, voor zover wij hebben ervaren, ook niet nodi. Met uitzondering van de hutten bij Staloluokta en Áhkká betaal je met contant geld.   Wil je kamperen maar toch het comfort van een binnenruimte ervaren, dan kun je je tentje opzetten bij de hut. Je betaalt dan ca. 25 euro per persoon per nacht. Je mag dan gebruik maken van de toiletten en de keuken.     In hoeveel dagen de Padjelantaleden te lopen En dan nu een hele belangrijke vraag, namelijk hoe lang doe je over de Padjelantaleden? Een vraag die niet met één antwoord te beantwoorden is want het hangt volledig af van hoe ver je wilt/kunt lopen per dag en of je wil wildkamperen of in hutten wilt slapen.   De trail is iets korter dan 140 kilometer. Op de meeste sites wordt gesproken over ca. 9-10 dagen, maar zoveel tijd had ik niet beschikbaar. Wij hadden daarom een schema globaal gemaakt voor 8 dagen, inclusief vervoer van en naar Gällivare. Dit bleek achteraf redelijk ambitieus, omdat ik dus al op de eerste dag te maken kreeg met een val en blessure als gevolg daarvan.   Wil je van hut naar hut lopen, dan zou je de trail in 9 of 10 dagen kunnen lopen (plus vervoer van/naar de trail). Wij hebben uiteindelijk 7 loopdagen gehad, waarbij we twee dagen van 20+ kilometer deden. Dit klinkt wellicht weinig, maar hiken in Zweden is langzaam. Wij liepen gemiddeld slechts 3 kilometer per uur (excl. pauzes) vanwege de hoogteverschillen, de glibberige planken en de rivierdoorwadingen.   Loop je van zuid naar noord, houd er dan rekening mee dat de eerste 35 kilometer zwaar zijn. Dit deel, vanaf de start in Kvikjokk tot 4 kilometer voorbij Såmmarlappa, valt buiten de nationale parken en wordt dus slecht onderhouden. Zodra je na de Såmmarlappastugan het Padjelanta Nationaal Park binnen loopt, wordt het pad beduidend beter en zal de inspanning minder zwaar worden.   Dit neemt niet weg dat zeven dagen behoorlijk ambitieus bleek voor ons. Wat meehielp is dat wij ontzettend goed weer hadden en dat de rivieren relatief laag stonden. Hierdoor konden we lange dagen maken en volop genieten in plaats van lijden en overleven in de regen.     Etappes bij overnachten in hutten Ga je overnachten in hutten, dan kun je de volgende etappes aanhouden. Eventueel kun je Tarrekaise overslaan en dag 2+3 tot één combineren:   dag 1. boot Kvikkjokk – start van de trail en wandeling trailhead – Njunjes 12,6 km dag 2. Njunjes – Tarrekaise 6,9 km dag 3. Tarrekaise – Såmmarlappa…

Bergwandelen in Zweden? Dat kan in Dalarna! In deze Zweedse regio beginnen de echte fjälls boven de 1.000 meter en kun je als bergwandelaar prachtige tochten maken. En het leukste is: je kunt hier al zonder al teveel moeite binnen een dag zijn vanuit Nederland. Sinds afgelopen zomer woon ik in Zweeds-Lapland en daar kan ik natuurlijk mijn hart ophalen wat het maken van toffe hikes betreft. Maar eerlijk is eerlijk, Zweeds-Lapland ligt op ruim 2.000 kilometer rijden van Nederland en is dus niet even heel snel bereikbaar. Dalarna is dat wel. Visit Dalarna nodigde mij en blogvriendin Bregje van Wandelvrouw uit om te komen bergwandelen in Dalarna. In deze blog lees je mijn verslag.     Over Dalarna Dalarna wordt ook wel Zweden in het klein genoemd. Je vindt er kraakheldere meren, diepe bossen en rond afgesleten bergen, de fjälls waar Zweden bekend om staat. Behalve natuurschoon heeft Dalarna ook een rijke cultuurhistorische geschiedenis, mede vanwege de ijzer- en koperindustrie en natuurlijk het bekende Dalarna paardje.   Feitelijk is Dalarna geen provincie maar een regio. De uitleg is wat ingewikkeld, maar Zweden is verdeeld in provincies en landschappen (regio’s). De landschappen hebben geen bestuurlijke functies maar vooral een cultuurhistorische functie. De provincie (genaamd Dalarna län) heeft een bestuurlijke rol.   Dalarna ligt in het westen van Zweden en grenst aan Noorwegen. In het zuiden grenst Dalarna aan Värmland en Örebro, in het westen aan Gävleborg en in het noorden aan Jämtland. Dalarna is een zeer geliefde regio bij Nederlanders om er te gaan wonen, je moet er dan ook niet raar van opkijken als je hier campings met Nederlandse eigenaren en andere toeristische voorzieningen met Nederlanders tegenkomt.     Tips voor wandelen in Dalarna Als je gaat wandelen in Dalarna kun je je hart ophalen. Je vindt er verschillende langeafstandspaden zoals Södra Kungsleden, de Siljansleden en de Vasaloppsleden. Maar er zijn ook talloze korte wandelingen, van eenvoudig tot pittig. Ik wandelde al meermaals in Dalarna omdat ik er eigenlijk altijd doorheen reis op weg naar het noorden en het is een prettige plek om de bergen in te trekken, zeker op dagen dat het weer het toelaat.   Hierover gesproken, alhoewel de bergen misschien niet super hoog lijken, zijn ze wel verraderlijk. Zo liepen Bregje en ik de ene dag nog in een t-shirt de Sylen wandelroute van Noorwegen naar Zweden. De volgende dag stonden we in dichte mist en met regenjassen aan op Nipfjället. Het weer speelt dus een belangrijke factoor voor het maken van je wandelingen in Dalarna.   Ga je de fjälls op, neem dan altijd een fjällkartan mee, een wandelkaart met hoogtelijnen en gemarkeerde paden. Wij eindigden een van onze wandelingen op een winterpad, maar middels de fjällkartan kwamen we erachter dat we deze wel gewoon konden volgen zonder natte voeten te halen.   In heel Zweden vind je overal rode kruizen in het landschap. Vergis je niet, dit zijn de gemarkeerde winterroutes, soms voor sneeuwscooters, soms voor langlaufers. Volg deze dus niet want je kunt zomaar in het moeras terechtkomen, vooral in berggebieden gaan winterpaden vaak door moerassen omdat dit het vlakste terrein is. De markeringen die je wilt volgen zijn de oranje verfplekken, vaak op stenen of op bomen.   Tenslotte is het nog handig om te weten dat veel paden in Zweden, en dan vooral in de bergen of bergachtig gebied, vaak rotsig zijn. Trek dus altijd schoenen met stevig profiel aan, waterdichte schoenen zijn ook geen overbodige luxe. Aan het einde van het artikel heb ik een handige paklijst voor je gemaakt met dingen die wat mij betreft echt niet mogen ontbreken in je rugzak als je gaat wandelen in Dalarna.     Wandelen tussen de rendieren Voor ik inhoudelijk ga vertellen over de prachtige wandelingen die we maakten in Dalarna, wil ik nog even de rendieren onder de aandacht brengen. Vanaf Idre en verder noordwaarts kun je rendieren tegenkomen, zowel vanuit de auto als op de wandelpaden. Alhoewel rendieren je normaal gesproken uit de weg zullen gaan, wil ik je met klem adviseren om niet te dicht in de buurt te komen en vooral niet naar ze toe te gaan om ze te aaien. Dit veroorzaakt stressreacties en vooral wanneer het moeder en kind betreft wil je dit niet. Uit de buurt blijven dus en gewoon lekker van een afstand bekijken!     Verblijf in Fryksås Nadat ik Bregje heb opgehaald in Mora rijden we naar Fryksås, een oud boerendorp op een heuvel, met uitzichten over het Siljanmeer en het Orsameer. We verblijven in het charmante Smidgården, een aantal in traditionele wijze gebouwde cottages. Onze cottage heeft een woonkamer en twee slaapkamers, je kunt er dus ook prima met meerdere personen terecht. Nadat we hebben ingecheckt gaan we direct naar het Fryksås Hotell, gelegen op hetzelfde terrein. Het restaurant van het hotel staat in de White Guide van Zweden. Dit is een gids met gastronomische restaurants van uitstekend niveau, waarbij je op betaalbare wijze kunt genieten van heerlijk eten. En dat doen we zeker, want het paddestoelenseizoen is begonnen en dus zijn onze gerechten doorspekt met cantharellen en andere herfstige lekkernijen uit de natuur.   Smidgården eigenaresse Liselott vertelt ons de volgend ochtend meer over Smidgården en de historie ervan. Vanaf hier zijn er ook talloze wandelingen mogelijk, maar helaas moeten we verder. We maken nog een snelle tour door de prachtige spa en met pijn in ons hart stappen we in de auto. Hier hadden we ons zonder problemen een paar dagen kunnen vermaken!     Naar Fulufjället Nationaal Park En dan nu … de wandelingen die wij maakten in Dalarna. Ons wandelavontuur begint in Fulufjället Nationaal Park. Dit is een bijzondere plek voor mij, omdat hier in 2018 mijn liefde voor de Zweedse fjälls is ontstaan. Het was mijn eerste reis naar het noorden van Zweden en we maakten destijds een tussenstop in Dalarna voor een bezoek aan dit bijzondere nationale park. De wandeling die we toen deden, betekende dat ik voor de eerste keer het eindeloze uitzicht over de wildernis van Zweden vanaf hoogte bekeek. Dit moment is me altijd bijgebleven en zie ik als de plek waar het zaadje werd gepland voor mijn emigratie naar Zweden.   Fulufjället is een van de bekendste nationale parken van Zweden en uitstekend bereikbaar vanuit het gehucht Särna. De laatste jaren is het park enorm in populariteit toegenomen vanwege twee belangrijke bezienswaardigheden: de hoogste waterval van Zweden: Njupeskär, en de oudste boom ter wereld: Old Tjikko.     Wandelen in Fulufjället Er is 140 kilometer aan gemarkeerde wandelroutes in Fulufjället. Wij hebben slechts een middag beschikbaar en een deel daarvan wordt besteed aan een lunch bij het restaurant Njupeskärserveringen en een korte rondleiding door het bezoekerscentrum Naturum. Aansluitend gaan we op pad. Eerst naar Njupeskär, die vol water staat vanwege de hevige regenval van de afgelopen dagen. Over een vlonder lopen we tot vlakbij de waterval, waar we even afkoelen onder een douche van spray.   Na ons bezoek aan Njupeskär gaan we naar Old Tjikko. Vijf jaar geleden was er geen markering naar deze boom en vond ik hem omdat iemand anders erover vertelde. Tijdens de pandemie werden de GPS coördinaten online geplaatst en sindsdien is deze boom een heuse attractie. Er is een soms steil maar goed begaanbaar wandelpad dat je de fjäll op leidt. Onderweg heb je prachtige uitzichten over de wijde omgeving.   Ik werd een beetje treurig bij het zien van Old Tjikko. De top is er afgelopen winter vanaf gebroken (en hangt nu in Naturum) en inmiddels staat er een hek om de boom heen. Hij mag dan wel de oudste boom ter wereld zijn (9.550 jaar) maar heel indrukwekkend is het niet. Snel door dus!   We besluiten via de bovenkant van de waterval over Jaktfalsleden terug te lopen naar de auto. Op de omschrijving staat vermeld dat het een rotsig pad is en dat je deze beter niet kunt doen wanneer het regent. Rotsachtig is de route zeker, we moeten diverse blokkenvelden oversteken om bij het begin van Njupeskär te komen. Het is echter enorm indrukwekkend om, vanaf gepaste afstand, de diepte in te staren.   Het pad terug naar beneden is ongeschikt voor beginnende wandelaars, omdat het erg rotsachtig is en soms smal met steile afgronden. Wel leuk voor de avonturiers en wandelaars die even willen bergwandelen. Nadat we veilig en wel bij de auto terug zijn gekomen, stappen we in de auto naar onze volgende bestemming: Lövåsgårdens Fjällhotell.   Verder lezen over Fulufjället? Dat kan in mijn uitgebreide blog over Fulufjället.     Wandelen op Långfjället vanuit Lövåsgårdens Fjällhotell Onze volgende bestemming is de Grövelsjöfjällen. Dit berggebied mocht ik twee jaar geleden ook al eens ontdekken, maar het is immens groot dat je je hier nooit hoeft te vervelen. Grövelsjöfjällen maakt onderdeel uit van het Långfjället Natuurreservaat, een uitgestrekt natuurreservaat in het uiterste noordwesten van Dalarna. Middenin het natuurreservaat ligt Töfsingdalens nationalpark, een van de moeilijkst bereikbare nationale parken van Zweden, je kunt hier slechts te voet of in de winter per ski’s of sneeuwscooter komen.   Wij overnachten in het Lövåsgårdens Fjällhotell, een authentiek berghotel dat op een hoogte van 804 meter hoogte ligt, net onder de boomgrens. De kamers zijn eenvoudig maar netjes en ‘s avonds genieten we van een heerlijk driegangendiner in het restaurant. Vanaf onze tafel hebben we uitzicht op Trysil, een van de bekendste skigebieden van Noorwegen en de moerassen pal onder het raam.   De volgende ochtend gaan we Långfjället op. Het mooie aan wandelen in Zweden vind ik dat je vaak al snel boven de boomgrens komt. We parkeren de auto bij de start van de wandelroute en al na een kwartiertje stijgen lopen we zo de fjäll op. Voor ons doemt de Storvätteshågna op, met 1.204 meter de hoogste berg van Dalarna. Elke keer als ik in het Lånfjället Naturreservaat ben neem ik me voor de top te gaan beklimmen, maar het is er tot op heden nog niet van gekomen. Wellicht een volgende keer.   Meer wandeltips voor Langfjället vind je in dit artikel over Långfjällets naturreservat     Wandelen naar Oskarstugan Onze bestemming voor vandaag is Oskarstugan, een schuilhut op zo’n vijf kilometer lopen over de fjäll. We volgen de zomertrail richting Gealta en volgens onze omschrijving moeten we dan een stuk offtrail lopen. Het fijne aan Zweden vind ik dat dit gewoon kan en mag (tenzij anders aangegeven). Ik schrik me wel even kapot wanneer er een adder voor mijn voeten vandaan slingert, terug het heideveld in. Vanwege de warmte zijn er dit jaar veel meer slangen dan normaal gesproken. Niks om je zorgen over te maken, maar weet dus dat je ze tegen kunt komen.   We besluiten met de fjällkartan in ons hand dat we de wintertrail nemen, er lijken geen enorme moerassen te zijn onderweg en verwachten gewoon droge voeten te houden. Veel dieper dan de enkels zakken we niet weg en vanwege de natte omstandigheden kunnen we nog volop cloudberries plukken. Dit is een hele bijzondere bes omdat dit de enige bes ter wereld is die niet opgekweekt kan worden. Hij komt voor in natte omgevingen en is oranje van kleur.   Eenmaal op het winterpad zien we de Oskarstugan al snel liggen. We nemen hier een uitgebreide lunchpauze en genieten van de zon die volop schijnt. Ik koel mijn voeten in de Forsbacken en vul mijn waterfles aan. Na een uurtje pauze lopen we over het gemarkeerde zomerpad terug naar de auto. Onderweg kijken we uit over de Grövelsjönfjällen en Trysil in de verte.     Naar Grövelsjön Die avond nemen we onze intrek in het Grövelsjön Fjällstation, een bergstation van de Svenska Turistföreningen. Ik heb in het verleden vaker in een Fjällstation overnacht en vind het een fijne plek om te overnachten. Deze accommodaties trekken veelal sportieve mensen en de sfeer is er informeel. Eten doe je met wat de pot schaft in buffetvorm en overdag neem je een lunchpakket mee.   STF Grövelsjön heeft een boetiek met goodies en snacks, een heerlijke…

Joehoe …. ik heb een huis gekocht in Zweden! Tijdens de vorige update over waarom ik in Zweden wil wonen wist ik stiekem al dat ik een huis had, maar omdat ik middenin het koopproces zat, kon ik dat nog niet delen. Inmiddels zijn we een dikke anderhalve maand verder en heb ik mijn intrek genomen in mijn eigen huis in het zuiden van Zweeds-Lapland. In dit artikel vertel ik je er meer over, inclusief een korte uitleg over het proces van het kopen van een huis in Zweden en hoe ik uiteindelijk terecht kwam in een dorpje dat ik in eerste instantie niet eens had overwogen om te gaan wonen.     De zoektocht naar een huis De zoektocht naar een huis begon voor mij al direct na aankomst in Zweeds-Lapland. Tijdens de week na aankomst bezocht ik zo’n 10 huizen, verspreid over de provincies Västerbotten en Norbotten, de twee noordelijkste provincies van Zweden die samen Zweeds-Lapland vormen. Sommige huizen bekeek ik alleen van de buitenkant, sommige huizen bekeek ik ook van binnen. De afgelopen jaren heb ik geleerd steeds een stukje beter op mijn intuïtie te vertrouwen en ik wist bij de huizen die ik bezocht direct JA of NEE.   Ik had een aantal “eisen” aan mijn huis. Ik had een budget van € 40.000 max. en daarnaast was het voor mij, met twee linkerhanden, een vereiste dat er geen zichtbare gebreken zouden zijn. Ik ben namelijk geen klusser en dus wilde ik het liefst een huis waar ik zo in kon trekken met minimale klussen. En het huis moet bewoonbaar zijn in de winter. Alhoewel het niet mijn plan is om fulltime hier te wonen (in ieder geval dit jaar) mede vanwege mijn werk, wil ik er wel het hele jaar in kunnen en geen gedoe hebben met geen elektra hebben of je water uit een meer moeten halen. Dit is leuk voor “erbij” maar niet om permanent in te wonen.   Qua locatie was ik op zoek naar een huis tussen Vilhelmina en Jokkmokk en dan ten westen van de E45. Dit is de Inlandsvägen die je helemaal vanuit het zuiden van Zweden naar het noorden kunt volgen. Ten westen van de E45 houdt in dat ik richting de bergen ga. Ik bezocht ook een aantal huizen ten oosten van de E45 maar hoe verder ik van de bergen weg reed, hoe sterker het “nee” gevoel werd.   Uiteindelijk heb ik twee huizen bezocht waarbij ik “JA” dacht. De ene lag in het gehucht Karlsbacka op een kwartiertje rijden buiten Vilhelmina. De andere lag in Dorotea, een dorpje 35 minuten rijden ten zuiden van Vilhelmina. Dit huis was de helft zo goedkoop als het huis in Karlsbacka en lag feitelijk dus niet binnen mijn zoekgebied, maar voldeed verder wel aan al mijn eisen. Ik had Dorotea nooit overwogen om te gaan wonen, maar uiteindelijk is het enige dat ik nodig van een woonplaats een supermarkt, goede wifi en nabijheid tot de natuur.     Onderhandelen en de overdracht Het huis in Dorotea voelde meteen heel goed, mede vanwege de ligging. Aan het einde van een weg, tegenover het bos. Op een kilometer lopen van de supermarkt, nagenoeg direct aan de E45 en op slechts 2.5 uur rijden van grote luchthavens (Umeå en Östersund). Er bleek breedband internet beschikbaar te zijn en het huis heeft een enorme lichtinval, een grote tuin, garage en twee immense balkons. Eigenlijk wist ik direct toen ik door het huis heen liep: dit is mijn huis. Bizar hè?   Na een beetje onderhandelen (uiteindelijk 10% eraf gekregen) ging de verkopende partij akkoord met mijn bod. Een dag later had ik het koopcontract in huis. Omdat het huis op Blocket stond (de Zweedse marktplaats zeg maar) kwam er geen makelaar bij kijken. Een bevriende Nederlander heeft voor mij een grondige inspectie gedaan en dat vond ik prima. Ik kocht het huis uiteindelijk voor omgerekend zo’n € 27.250,-.   Twee weken later reed ik naar Dorotea en tekende ik het contact officieel. Ik belde de bank om de restantbetaling over te maken en een uurtje later was het huis van mij. Een heel bizar moment waarop er heel veel emoties vrij kwamen. Al acht jaar geleden riep ik “ik wil wel in Zweden wonen” en nu was het moment daar. Vanaf dat moment woonde ik in Zweden.     Hoe het praktisch werkt Even praktisch wil ik ook wel iets vertellen, want ik krijg veel vragen van mensen over de praktische kant. Op dit moment woon ik niet officieel in Zweden, maar nog in Nederland. Dit huis heb ik daarom als vakantiehuis gekocht, met als doelstelling er in de toekomst wel officieel te gaan wonen. Dit betekent echter ook dat ik een Zweeds persoonsnummer moet aanvragen (en dat is een behoorlijke procedure) waarmee ik verzekeringen etc. kan afsluiten. Echter kan dit niet “zomaar” omdat ik ook een eigen bedrijf heb dus deze procedure ga ik opstarten zodra ik alle regels hieromtrent heb uitgezocht.   Ik ga niet al te uitgebreid in op de details want daar zijn genoeg andere websites over te vinden. Ik heb alles kunnen regelen wat nodig was om hier te kunnen verblijven zonder een persoonsnummer. Dus elektra, een bankrekening, internet en verzekeringen voor het huis. Inmiddels heb ik een samordningsnummer aangevraagd en gekregen, dit is een tijdelijk persoonsnummer waarmee ik veel kan regelen, maar niet alles. Zo kan ik bijvoorbeeld geen mobiel abonnement afsluiten, maar daarvoor heb ik een prepaid simkaart gekocht met 20 GB per maand, waar ik prima mee uit kan.   De komende maanden, in ieder geval tot het einde van het jaar, ben ik ook nog zeer regelmatig in Nederland te vinden omdat ik nog niet officieel in Zweden woon. Ik hoop, mits het hier in de winter ook goed bevalt, in 2024 de volledige overgang van Nederland naar Zweden te kunnen maken.     En dan over de leuke dingen En dan weer even terug naar de leuke zaken. Want de meest gestelde vraag is hoe nu met me gaat nu ik hier woon (ik noem het wonen omdat dit gewoon even de makkelijkste manier is om mijn huidige situatie te omschrijven, wat feitelijk slechts verblijven is). En over het algemeen kan ik zeggen dat het heel goed gaat. Maar ik zou liegen als ik zeg dat het alleen maar makkelijk en leuk is.   Over het algemeen word ik elke ochtend heel gelukkig wakker. Maar dat is niet altijd hier in huis. Ik heb namelijk behalve een nieuw huis ook een nieuwe liefde. Sommigen van jullie hebben hem mogelijk al op mijn Instagram of Facebook voorbij zien komen en ik doe er ook niet geheimzinnig over want juist de liefde is iets wat gedeeld mag worden en het leven nóg een stukje leuker maakt. Het is inmiddels bijna een jaar geleden dat we elkaar voor het eerst spraken en tijdens mijn reizen van het afgelopen jaar hadden we af en toe contact. Op onze eerste afspraak afgelopen juni ging we wildkamperen tussen de sneeuwvelden op Stekenjokk en als je het dan leuk hebt samen, weet je dat je een goede gemene deler hebt.   De man in kwestie woont drie uur rijden ten noorden van waar ik woon, aan het zuidelijke eind van de Kungsleden, in een dorp waarvan ik zo’n zes jaar geleden al riep “daar wil ik wel wonen.” Helaas zijn huizen in dit dorp niet te betalen (het is een bekend skioord) maar ik breng er met veel plezier een deel van mijn vrije tijd door in de bergen.   Andere dingen die mijn leven super fijn maken hier zijn de stilte en de natuur. Alhoewel ik in een dorp woon, woon ik in een straat met veelal gepensioneerde mensen. En weet je … ik vind het heerlijk! Het is super stil (afgezien van het gebruikelijke geluid dat je van buren mag verwachten) en als er iets is kan ik bij de buren aankloppen. Zo maait mijn ene buurman mijn gras met zijn zitmaaier en zijn de overburen altijd bereid een handje te helpen mocht dat nodig zijn. Ze zorgen voor mijn post en plantjes als ik er niet ben en helpen waar nodig. De Zweedse terughoudendheid van mensen heb ik dus vooralsnog niet ervaren. Ook bij mijn nieuwe schoonfamilie, die in het uiterste noorden van Zweden woont, ben ik met open armen ontvangen.   Binnen vijf minuten lopen sta ik aan de oevers van Bergvattensjön, het lokale meer. Vanaf daar loop ik zo het bos in. De bergen van Borgafjäll liggen op 1.5u rijden en dus kan ik zo de bergen in als ik dat wil.   Mijn spullen vanuit Nederland zijn inmiddels verhuisd, of althans een groot deel ervan. Het deel dat niet mee kon wordt verkocht. Ik heb inmiddels een ritje naar Ikea gemaakt en ook wat spullen laten bezorgen. Mijn huis is namelijk véél groter dan de tiny house waar ik hiervoor woonde.   Ook vind ik veel geluk in de kleine dingen die ik vroeger als vanzelfsprekend beschouwde en jij waarschijnlijk ook. Zo heb ik een grote koelkast en een vriezer (deze laatste heb ik drie jaar niet gehad) en heb ik dus altijd eten in huis. Ik word wakker in stilte en ga slapen in stilte. Ik kan bessen plukken zonder me zorgen te maken of ik ze kan eten. Ik mag vuurtjes maken. Ik heb een kleine badkuip zodat ik af en toe heerlijk kan badderen. Ik heb genoeg ruimte om mijn outdoorgear op te slaan en een inloopkast waar voldoende ruimte is voor al mijn kleding (ik verzamelde nogal wat outdoorkleding de afgelopen jaren). Gisterenavond, zaterdagavond dus, was ik spaghetti aan het koken en terwijl ik groente aan het snijden was kwam er ineens een fijn nummer van Lionel Richie voorbij en stond ik te dansen in de keuken. Na het eten keek ik een flauwe film op Netflix, op mijn eigen bank, en kroop ik daarna in mijn eigen bed. Het zijn echt de kleine dingen waarvan ik opnieuw kan genieten.     De minder leuke dingen Maar zoals gezegd is niet alles leuk. Alhoewel ik er bewust voor gekozen heb dat ik hier alleen wilde wonen, is alleen soms ook maar gewoon alleen. Zo zat ik afgelopen week een paar dagen echt even heel slecht in mijn vel (want laten we eerlijk zijn, het is ook gewoon heftig allemaal) en dan is er niemand om je een knuffel te geven. En dat doet dan best even pijn. Eventjes drie uur rijden (met slecht weer zelfs langer) voor een knuffel gaat niet dus dan moet je het zelf maar doen. Gelukkig heb ik dat het afgelopen jaar geleerd en weet ik wat te doen als ik me even wat minder happy voel.   Ook zijn de afstanden hier gewoon groot. Ik heb veel vragen gehad over storm Hans, of ik daar last van had. Nou nee, want dat was bijna 1.000 kilometer zuidelijker. Het heeft hier zeker wel geregend, maar uiteindelijk viel de schade mee (geen) en realiseer ik me op zo’n moment hoe groot het land is. Maar ook kan ik niet even naar Ikea rijden (2.5u hier vandaan) als ik iets vergeten ben te kopen. Ik heb bijna overal de auto voor nodig en dat geeft niet, maar als ik mensen wil zien kost me dat een flinke bom duiten aan benzine. Dus alhoewel ik nauwelijks vaste lasten voor het huis heb (ik kocht het zonder hypotheek) zijn de kosten voor benzine ineens verdubbeld. Evenals kosten voor boodschappen. Deze zijn niet verdubbeld, maar sommige dingen die ik graag eet zijn aanzienlijk duurder. Soms kies ik er dan voor om het toch te kopen. Soms laat ik het voor wat het is. Ik eet graag gezond en vers en dat lukt niet altijd.   Ook is er hier aanzienlijk minder keuze aan vleesvervangers. Twee jaar geleden besloot ik mijn vleesconsumptie te gaan beperken, simpelweg omdat ik het compleet onnodig vind om elke dag vlees te eten. Inmiddels eet ik weer…

“Slow travel” is een term die tegenwoordig steeds vaker genoemd wordt. Ik heb op internet gezocht naar verschillende definities, maar vond er geen die precies matchte met mijn recente wandelervaring op Sörmlandsleden in Zweden. Op uitnodiging van Maaike Bäck van Sävö Vandrarhem liep ik, samen met collega Elsbeth van Swedish Trails, vijf dagen op de Sörmlandsleden ten zuiden van Stockholm. Het was geen gewone wandelreis, het was er eentje die in het teken stond van onthaasten. Niet al te lastige wandelpaden, genoeg tijd om onderweg te genieten van het charmante Zweedse landschap en bovenal: heerlijke accommodaties die uitnodigen om de drukte van alledag achter je te laten en je volledig over te geven aan de stilte van de Zweedse natuur.     Over de Sörmlandsleden Elke Zweedse provincie heeft zijn eigen langeafstandstrail, die meestal de naam van de provincie draagt en dan het woord “leden” oftewel pad. In dit geval dus de Sörmlandsleden, in de regio Sörmland, ten zuiden van Stockholm. Vorig jaar liep ik samen met Elsbeth, die net buiten Stockholm woont, al een deel van dit langeafstandspad. De trail is zo’n 1.000 kilometer lang en onderverdeeld in 100 etappes van tussen de 7 en 13 kilometer lang. Met dit soort afstanden kun je dus prima meerdere etappes met elkaar combineren of relatief korte dagen maken. De trail is oranje gemarkeerd en wordt goed onderhouden. Meer informatie over de secties staat op de Zweedstalige website van de Sörmlandsleden.     Aankomst in Trosa De reis begint, nadat ik vanaf Göteborg naar de oostkust van Zweden ben gereden, in het charmante dorp Trosa. Gelegen aan het water is Trosa een heerlijke plek om op relaxte wijze te landen na aankomst in Zweden, of je nu met het vliegtuig, de bus of eigen vervoer reist. We overnachten in een kleine Bed & Breakfast met de naam Tre små rum (drie kleine kamers) met een heerlijke binnentuin en een zwembad. ‘s Avonds dineren we er tegenover bij Tre små svin, een aanrader als je op tijd in Trosa bent en goed wilt eten!     Vertrek uit Trosa / dag 1 op de Sörmlandsleden Na een heerlijk ontbijt is het tijd om de rugzak op te binden en op pad te gaan. We lopen langs het water het dorp uit richting het landbouwgebied. Omhoog door het bos en weer naar beneden, de grote weg over. Het begin van de route is niet heel bijzonder, maar zodra het eerste meer in zicht komt, ben ik blij. Dit is waarvoor ik naar Zweden ben gekomen. De wandeling van vandaag is lang maar niet zwaar, aan het einde van de middag komen we aan bij Havrevreten, onze eindbestemming voor vandaag.     Overnachten bij Glamping Havrevreten Glamping Havrevreten is een heerlijke accommodatie, waarschijnlijk wel de meest bijzondere van deze reis. We overnachten in ruime glampingtenten met uitzicht over het meer. Eigenaresse Lova heeft ontzettend veel oog voor detail en overal is over nagedacht: van een oogmasker voor ‘s nachts tot heerlijke warme dekens voor de koele avonden. Lova kookt het diner met verse producten en veel aandacht, het is lang geleden dat ik zo goed gegeten heb! Wil je liever eenvoudiger overnachten, dan kan dit in het naastgelegen hangmattenhotel, waar je alleen een hangmat huurt. Ook bij deze vorm van overnachten zijn al je maaltijden inbegrepen.     Wandeling van Havrevreten naar Nynäs Slott De wandeling van Havrevreten naar Nynäs Slott is niet lang maar kent veel hoogteverschillen en hierdoor is het tempo laag. Maar dan hindert niet, want we zijn hier om te onthaasten in de natuur. We volgen eerst de oevers van het meer, om vervolgens de diepe bossen van Nynäs Natuurreservaat binnen te wandelen. De eerste mooie uitzichten volgen en we lopen van het ene rotsplateau naar het andere. Na een goede vijf uur stappen ligt onder ons het Nynäs Slott, onze eindbestemming van vandaag.   Overnachten bij Nynäs Slott doen we in de oude brouwerij, gelegen aan het meer. Vanuit mijn kamer kijk ik over het water uit. In de keuken maken we die avond onze eigen maaltijd klaar met de ingrediënten die klaar staan.     Wandeling van Nynäs Slott naar Källvik Op onze vierde wandeldag bereiken we eindelijk de zee! Na een stuk flink klimmen en dalen komen we aan in een van de vele baaien van de Oostzee. Het te voet bereiken van de zee is altijd een speciaal moment voor me, de zee heeft een bepaalde aantrekkingskracht op me. Eenmaal aan het water staar ik de verte in. We lunchen op een rots met uitzicht over de kustlijn en zorgen dat we tijdig in Källvik zijn voor het laatste deel van deze reis: ons bezoek aan het eiland Sävö. Vanuit de haven van Källvik nemen we de boot en zo’n 10 minuten laten meren we aan op Sävö.     Een verblijf op Sävö Ik vind dat je eigenlijk niet echt in Zweden bent geweest waneer je geen eiland bezocht hebt. Uitzonderingen daar gelaten uiteraard, maar een bezoek aan een eiland zou indien mogelijk echt een onderdeel moeten zijn van je Zweden vakantie. Het magische moment dat de boot het vasteland verlaat en je aanmeert op een eiland is voor mij elke keer weer bijzonder. Sävö is een klein eiland in de Scherenkust waar je even helemaal tot rust kunt komen. Je overnacht in het kleinschalige Sävö Vandrarhem & Café, een charmante guesthouse (bed & breakfast) gerund door de Nederlandse Maaike en Zweedse Ingo.   Er is geen wifi in op het eiland en dat zorgt ervoor dat je heerlijk tot rust kunt komen. Neem een boek mee naar de tuin of ga op een rots over zee uit zitten kijken tot de zon onder gaat. Je maaltijd kook je zelf maar ook hiervoor staan de producten voor je klaar.     Wandelen op Sävö De volgende ochtend maken we na het ontbijt een rondwandeling over Sävö. Maaike waarschuwt ons dat we waarschijnlijk schapen tegen gaan komen, maar er blijkt nog veel meer wild te zijn: we zien verschillende herten en slangen. En natuurlijk genieten we steeds weer van fabelachtige uitzichten over de kustlijn. Vooral zodra de zon doorbreekt is het enorm genieten. We willen allebei niet meer naar huis!   In de middag is deze reis toch echt ten einde gekomen. We nemen afscheid van Maaike en Ingo vaart ons terug naar het vasteland. Een bijzonder avontuur is ten einde gekomen. Ik heb heerlijk gewandeld en heerlijk onthaast. Ik ben de afgelopen dagen ontzorgd en heb kennis gemaakt met een mooi stukje Zweden dat tot aan dit moment eigenlijk nog onbekend voor mij was. Een aanrader!     Over deze reis en dit arrangement Dit volledig verzorgde wandelpakket is te boeken via Maaike van Sävö Vandrarhem. Bekijk hier de verschillende data en prijzen. Handig om te weten is dat je bagage vervoerd wordt en dat bijna al je maaltijden (m.u.v. diner op dag 1 in Trosa) zijn inbegrepen, evenals een uitgebreid lunchpakket met snacks voor onderweg. Je overnacht in vier compleet verschillende accommodaties, allemaal even stijlvol op hun eigen manier. Alle accommodaties hebben gedeelde badkamer. Twee nachten verblijf je in een ‘vandrarhem’ wat vaak vertaald wordt als ‘jeugdherberg’ maar dit klopt feitelijk niet. De letterlijke vertaling van ‘vandrarhem’ is namelijk wandelhuis, oftewel iedereen is van harte welkom. De wandelpaden zijn goed aangegeven en de wandelingen zijn, mits je ervaring hebt met wandelen, niet al te zwaar.     Conclusie en disclaimer Dit was de tweede keer dat ik een deel van de Sörmlandsleden liep en ik hoop in de toekomst nog eens terug te keren op deze bijzondere wandelroute. Ik maakte deze reis op uitnodiging van Maaike van Sävö Vandrarhem. Alle gegeven meningen zijn slechts die van mijzelf.