Zeewier en bruinvissen in Nationaal Park Oosterschelde

Ken jij alle 21 nationale parken van Nederland? Als je ze allemaal kunt noemen zonder te spieken, dan ben je in mijn ogen een held! Er zijn namelijk veel mensen die niet veel verder komen dan De Hoge Veluwe en misschien 1 of 2 andere parken. Nederland is eigenlijk bedekt met nationale parken, allemaal met zijn eigen bijzondere landschappelijke kenmerken. De komende maanden bezoek ik, in samenwerking met Beleef de Nationale Parken, enkele van deze nationale parken in Nederland. Om jou te laten zien hoe mooi de Nederlandse natuur werkelijk is en je te inspireren vaker op micro avontuur te gaan in eigen land. Mijn eerste trip bracht me naar Nationaal Park Oosterschelde in Zeeland.
 
Lees ook: een bezoek aan de Marker Wadden in Nationaal Park Nieuw Land
 

Over Nationaal Park Oosterschelde

Oosterschelde Nationaal Park is het grootste én natste nationale park van Nederland. Het park werd opgericht in mei 2002 en staat natuurlijk vooral bekend om de Oosterscheldekering. Het grootste deel van het landschap wordt bepaald door wind en water, waardoor je hier gedurende de dag steeds andere landschappen aantreft vanwege het getijde. Tijdens het getijde stroomt 800 miljard liter water naar binnen en naar buiten, wat voor een fantastische natuurbeleving zorgt.
 
Er zijn echt talloze avonturen die je kunt beleven in Nationaal Park Oosterschelde. Ik maak een combinatie van drie activiteiten: ik ga zeewier plukken tijdens een wierenwandeling, maak een wandeltocht over de dijken van Zierikzee en ga op zoek naar bruinvissen, een kleine walvissoort. En dat alles op slechts één dag!
 

Aankomst op Neeltje Jans

Ik zit al om 07.00 uur in de auto vanuit Arnhem voor mijn dag in de Oosterschelde. Ik moet om 09.30 aanwezig zijn voor de start van de Wierenwandeling en aangezien ik niet te laat wil zijn en het ondanks het coronavirus toch nog steeds spitstijd is, besluit ik op tijd te vertrekken. Ik woon zelf op de Veluwe en ben dus het licht glooiende en beboste landschap gewend. Zodra ik bij Hellevoetsluit de Haringvliet oversteek realiseer ik me dat ik in een heel ander deel van Nederland terecht ben gekomen, een deel waar water en wind het landschap domineren. Ik kan hier kilometers ver kijken en ik zie donkere wolken in de lucht hangen.
 
Dan komt er een berichtje van Ellen die de wierenwandeling organiseert: de excursie start anderhalf uur later in verband met regen. Aangezien ik hoe dan ook al op tijd ben, besluit ik eerst een wandeling te maken bij Delta Park Neeltje Jans, een werkeiland dat onderdeel is van de Oosterscheldekering.
 
Ik parkeer mijn auto bij het bezoekerscentrum, dat gevestigd is in het Ir. J. W. Topshuis, vanuit waar de Oosterscheldekering wordt bediend. Helaas blijkt het bezoekerscentrum in verband met het coronavirus gesloten, maar bij de parkeerplaats staat een overzichtskaart met wandelroutes. Het komt inmiddels met bakken uit de hemel dus ik besluit de heftigste regen even uit te zitten in de auto, waarna ik de wandelschoenen aan trek en op pad ga.
 

Een korte wandeling op Neeltje Jans

Ik heb ongeveer een uurtje de tijd en wil dus een korte wandeling maken op Neeltje Jans. Er zijn vijf verschillende wandelingen die je kunt doen:
 
– het Parelpad, een beleefpad van 1.5 km
– de oranje route, 3.5 km naar de vogelkijkhut
– de groene route, een 1.5 km lange wandeling voor minder validen/rolstoelen
– de gele route, een 2.8 km lange wandeling langs een kijkscherm en natuurlijke slufter
– de blauwe route, een 3,7 km lange wandeling naar het Noordzeestrand
 
Vanaf het punt waar ik sta begint het Parelpad en ik besluit die wandeling te gaan maken en misschien onderweg over te stappen op een andere route. Op het Parelpad is echter al zoveel te zien dat ik het niet eens red qua tijd om een andere route op te pakken. Ik bekijk informatiepanelen over de Oosterschelde en de hier voorkomende vogels, speur de horizon af met mijn verrekijker en ineens is het tijd om me te melden voor de wierenwandeling.
 

Steek je kop eens onder water

‘Als je de Oosterschelde écht wilt beleven, steek dan je kop eens onder water!’ Zo begint Ellen met de wierenwandeling, een initiatief van WildWier. WildWier wordt gerund door Ellen en Guido, die wekelijks met de voeten in het water staan om wier te plukken. Soms met gasten, maar bijvoorbeeld ook voor restaurants. Meer informatie over WildWier vind je hier.
 
We beginnen de excursie met een korte introductie over wieren. Zo vertelt Ellen dat er ontzettend veel wier te vinden is in de Oosterschelde en dat je alles zonder problemen kunt opeten. Het wier is hier van een uitstekende kwaliteit. Echter is het wel zo dat je niet zelf wier mag plukken in de Oosterschelde, maar WildWier heeft hiervoor een vergunning. Dit om overpluk tegen te gaan en te voorkomen dat de Oosterschelde wordt leeggeplukt.
 
Ook leer ik over de verschillende soorten wier. Zo zien we op de vloedlijn blaaswier en knotswier en vinden we onder water onder meer de zeesla en de wakame. Alle wieren kunnen we plukken en direct opeten. In eerste instantie blijven we in de buurt van de plek waar de auto’s geparkeerd staan, maar nadat we hier onze eigen wieren hebben geproefd én geoogst, gaan we nog naar enkele ondiepe poelen om ander zeewier te oogsten.
 

Het proeven van zeewier

Zoals gezegd kun je alle wieren in de Oosterschelde zonder problemen eten. Het geeft uiteraard vanwege het zoute water een wat zoute smaak maar eerlijk is eerlijk, het smaakt zelfs met her en der een zandkorreltje echt heerlijk. Een mede-oogster vindt een krabbetje in een oester en een stel jonge jongens die ook mee zijn, gaan op oesterjacht. Alles mag tijdens deze excursie, het is buitenspelen op zijn best.
 
We sluiten de excursie af met het maken van een eigen zeewier sushi die we tijdens een ode aan zee opeten. Het smaakt heerlijk en met een volle bak zeewier voor thuis neem ik afscheid van Ellen en de mede-oogsters.
 

Door naar Zierikzee

Mijn planning was om bij ‘Proef Zeeland’ te gaan lunchen, maar omdat de excursie later gestart is dan gepland, besluit ik vanaf Neeltje Jans direct naar Zierikzee te rijden voor het tweede deel van mijn dag: een wandeltocht op zoek naar bruinvissen.
 
Bij aankomst in Zierikzee blijkt het super druk, het zomerseizoen is hier in volle gang en de toeristen zijn overal. Ik weet een parkeerplekje te bemachtigen maar besluit niet veel tijd aan mijn lunch te besteden. Ik wandel het centrum in, eet snel een broodje en ga dan naar het startpunt van mijn wandeling.
 

Bruinvissen in Zeeland

Toen ik in bespreking ging met de organisatie wat ik graag zou willen doen in Nationaal Park Oosterschelde, stond voorop dat ik graag bruinvissen in Zeeland wilde zien. De bruinvis is een kleine walvissoort die maximaal 1.80 meter lang wordt en hierdoor veel weg heeft van een dolfijn. Je kunt ze op verschillende plekken waarnemen, maar bij het havenhoofd van Zierikzee is één van de beste plekken.
 
Als tip krijg ik om de wandelroute ‘Levensstijd’ van Natuurmonumenten te doen. Deze wandelroute combineert een bezoek aan het havenhoofd met de natuurgebieden Levensstrijd en Rengerskerke, een rustgebied voor weidevogels. De route is middels knooppunten aan elkaar verbonden en dus eenvoudig te volgen.
 
Ik wandel langs het Havenkanaal en laat de drukte van de stad snel achter me. De zon is inmiddels gaan schijnen en brandt vol op mijn huid, de hoogste tijd om even te smeren dus. Na ongeveer twee kilometer kom ik bij uitkijkpunt Kiekuut, een vogelkijkplek. Ik speur wat rond met mijn verrekijker en zie een aantal lepelaars. Ik kan hier zonder problemen een uur rondkijken, maar besluit toch om mijn missie op zoek naar de bruinvis voort te zetten.
 
Na nog een goede kilometer kom ik aan bij het havenhoofd. Hier staat ‘Studio Bruinvis’, een informatiepaal met een sonar hydrofoon die het geluid van bruinvissen oppikt bij de iets verderop in het water gelegen boei. Mochten er in de buurt van de boei bruinvissen zwemmen, dan is dat via een druk op de knop te horen en weet je of je alert moet zijn.
 
Ik druk op de knop maar hoor niks. En nog eens. En nog eens. Maar ik hoor geen bruinvis geluiden. Ik besluit op een bankje te gaan zitten en met de verrekijker aan de slag te gaan. In de verte zie ik de immense Zeelandbrug en her en der varen schepen.
 

Wachten en wachten …

Achter met zit een stel en ik vraag hen of ze weleens bruinvissen zien. ‘Ja hoor, bijna elke dag, zo tussen 5 en 6 is een prima tijd.’ Ik kijk op mijn horloge, het is half 5. Ik besluit nog een half uurtje te wachten want er staat me nog een lange terugreis naar huis te wachten ook.
 
Ik tuur met de verrekijker over het water, maar heb geen geluk. Net op het moment dat ik besluit een andere keer terug te komen, zie ik in de verte beweging in het water. Het zal toch niet? Snel pak ik mijn verrekijker weer en warempel, ik zie een vin via de kijker. En nog eentje. Ze zijn razendsnel en verdwijnen direct weer onder water. Ik pak mijn camera, maar het lukt me niet om een foto te schieten, ze zijn te ver weg en met een mili-seconde steeds weer verdwenen. Dan maar genieten via de verrekijker!
 
Het groepje bruinvissen maakt nog één keer een sprong en dan verdwijnen ze. Ik blijf nog een kwartiertje zoeken maar pik ze niet meer op. Jammer maar helaas, maar het was hoe dan ook geweldig om zomaar vanaf het land walvissen te zien en dat in ons eigen Nederland!
 
Via de dijk slenter ik verder, ik ben nog niet eens halverwege mijn originele wandeling. Dan besluit ik even in de wind op de dijk te gaan lopen en onder me zie ik een prachtig vlonderpad liggen, dat onderdeel is van de Bruinvis wandelroute. Zonder twijfel verlaat ik mijn geplande wandeling en loop ik over het vlonderpad terug naar mijn auto. Onderweg zie ik nog meer lepelaars en heel veel voor mij onbekende andere vogels.
 
Aan het begin van de avond kom ik uiteindelijk weer bij de auto terug, een bijzondere ervaring rijker. Eerlijk is eerlijk, het was een lange maar enerverende dag. Ik begon met een compleet nieuwe ervaring van het zeewier plukken én opeten en sloot af met het zien van bruinvissen. Fijner kon bijna niet!
 

Conclusie en disclaimer

Tijdens mijn rit terug naar Arnhem besluit ik dat ik hier zeker nog een keer terug wil komen. Niet alleen om bruinvissen te spotten, maar ook om bijvoorbeeld te gaan kajakken, meer wandelingen te maken en de Oosterscheldekering uitgebreid te bekijken. Teveel voor een dag, maar perfect voor een lang weekend.
 
Hopelijk heb ik je hiermee geïnspireerd om Nationaal Park Oosterschelde eens te bezoeken. Mocht je meer willen weten, bekijk dan de website van het park. Ik beleefde dit micro avontuur in samenwerking met Beleef de Nationale Parken. Alle gegeven meningen zijn uiteraard slechts die van mijzelf.