Wandelen in Zweden: alles wat je wilt weten!
Wandelen in Zweden: wat mij betreft een onmisbare activiteit tijdens je avontuur in het hoge noorden. Niet alleen is Zweden een heel geschikt land voor wandelaars, maar de mooiste natuur ontdek je nu eenmaal te voet in plaats van vanuit de auto. Ik ben de afgelopen jaren maar liefst zes keer gaan wandelen in Zweden en vertel je er met veel plezier alles over in dit uitgebreide artikel. Ik geef je niet alleen mijn beste wandelplekken, maar ook tips voor je huttentocht in Zweden én algemene wandeltips. Veel leesplezier!
Opmerking: de meeste wandelingen maakte ik samen met David, maar enkele maakte ik ook solo tijdens mijn meest recente Zweden reis. Ik spreek dus de ene keer over ‘ik’ en de andere keer over ‘wij’ omdat ik het factueel juist wilde vertellen.
Liever wandelen in buurland Noorwegen? Check de beste onbekende wandelingen in Noorwegen hier
Wandelen in Zweden: know before you go!
Allereerst is het handig om te weten dat Zweden duizenden kilometers aan wandelpaden heeft, waarvan de meeste goed gemarkeerd zijn. De staat waarin ze verkeren is soms echter bedenkelijk. Raadpleeg daarom voor je op pad gaat altijd het lokale bezoekerscentrum over de status van de trail die je wilt gaan doen of zoek op internet uit of de door jou gewenste wandeling nog bestaat en toegankelijk is. Voor nationale parken en natuurreservaten geldt dat de paden hier veelal goed onderhouden worden.
Buiten de bekende natuurgebieden zijn paden, afhankelijk van waar je bent, soms minder goed gemarkeerd of minder goed begaanbaar. Dit heeft veelal met de lokatie te maken en de hoeveelheid bezoekers die er komt. Sommige wandelingen worden door de STF onderhouden (Zweedse toeristenvereniging) maar veel lokale trails door inwoners van de omringende gemeente. Soms worden paden nauwelijks meer onderhouden en is het flink zoeken naar het juiste pad.
Over de paden en markeringen
De wandelpaden in Zweden kunnen variëren van bospaden tot rotspaden tot boardwalks over drassige gebieden en moerassen. Vooral deze laatste kom je in hoger geleden gebieden veel tegen. Op bijvoorbeeld de Kungsleden zijn grote stukken voorzien van boardwalks, meestal om de fragiele natuur te beschermen. De ene keer zijn deze vlonders van prima kwaliteit, de andere keer opnieuw bedenkelijk. Je zal niet de eerste zijn die door een plank heen zakt of uitglijdt op een glibberige plank. Is dit iets om je zorgen over te maken? Nee hoor, maar vooral als het geregend heeft is het slim om op de planken voorzichtig te lopen want ze zijn dan vaak spekglad. Rotte planken zie je vaak vanzelf zodat je al weet dat je die wat voorzichtiger op moet stappen.
Wat betreft markeringen, die zijn er meestal in de vorm van oranje paaltjes of oranje stippen op bomen, rotsen of andere voorwerpen in het landschap. Boven de boomgrens vind je ook steenmannetjes. Reden te meer om die niet zelf te gaan maken, waarmee je wandelaars mogelijk op het verkeerde spoor zet. Sommige bergtrails volgen sneeuwscooter of langslaufpaden, die gemarkeerd zijn met grote rode kruizen. Mijn ervaring is dat de meeste trails goed staan aangegeven en dat de markering op de bekende paden uitstekend zijn.
Wandelen in Zweden: heb ik een kaart nodig?
Een goede vraag die niet eenduidig te beantwoorden is. Over het algemeen heb je voor korte (dag) wandelingen vaak geen officiële wandelkaart nodig. In nationale parken geldt dat je prima kunt navigeren met de gratis kaarten van het bezoekerscentrum. Hetzelfde geldt voor lokale rondwandelingen vanuit dorpen of korte wandelingen door natuurgebieden die veel belopen worden.
Anders wordt het wanneer je de fjälls op gaat waar de paden minder gemarkeerd zijn en je vaak geen plattegrond vindt aan het begin van een trail. Op deze paden doe je er verstandig aan een wandelkaart (fjällkartan in de berggebieden) van de regio te kopen. Dit kan meestal ter plekke in outdoorwinkels en soms zelfs bij een benzinepomp. Zelf ga ik, vooral als ik meerdaagse hikes in Zweden maak, nooit op pad zonder een fjällkartan. Niet alleen om het pad te vinden, maar ook om te bepalen wat mogelijk obstakels op de route zijn zoals rivierdoorsteken en waar ik drinkwater kan vinden. Je zou verwachten dat dat in Zweden nooit heel lastig is, maar in de zomer van 2018 was het extreem droog en stonden veel stromen op de Kungsleden leeg.
Over rivierdoorsteken enzo
Wanneer je gaat wandelen in Zweden dien je mogelijk te voet een rivier of stroom door te steken. Op bekende wandelingen zijn de rivieren nagenoeg altijd voorzien van een brug of zijn er stapstenen waarvan je gebruik kunt maken. In de wat meer afgelegen gebieden (vooral in de bergen) moet je soms te voet een rivierdoorsteek maken. Dit wordt op wandelkaarten aangeduid als ‘ford’. Zoek altijd naar de meest brede plek in de rivier waar het water op zijn ondiepst is. Vertrouw je het niet, keer dan terug of zoek een andere plek. Wandelstokken zijn bij een rivierdoorsteek onmisbaar.
Wild op de trail – waar moet je rekening mee houden?
Dan is het nog handig om te weten dat je mogelijk wild tegenkomt op de trail. Wij zijn met regelmaat rendieren tegen gekomen, zij nemen vaak vanzelf de benen wanneer ze mensen zien. Anders is dat bij elanden en beren. Wij hebben één keer een beer gezien in Sonfjället National Park (met de verrekijker) en zijn er eentje van dichtbij tegen gekomen in Vålådalen. We hebben echter wel begrepen dat dit extreem uitzonderlijk is en dat de kans dat je een beer tegenkomt op de trail nagenoeg nihil is. Wij hadden dus net pech of geluk, het is maar hoe je het bekijkt. Elanden zijn we nog niet tegen gekomen tijdens onze hike, maar hebben we alleen vanuit de auto gezien.
Een huttentocht in Zweden
Er zijn veel soorten hutten in Zweden en ik ga er in de toekomst een uitgebreid artikel over schrijven. De bekendste trails in de bergen hebben door de STF bemande hutten die first come, first serve zijn. In sommige hutten, stugorna’s genaamd, kun je eten en drinken kopen afhankelijk van het seizoen waarin je reist. Daarnaast zijn sommige hutten alleen in de winter geopend (bijvoorbeeld die in Sälen en Lindvallen) en sommige juist weer alleen in de zomer.
Buiten de populaire gebieden als de Kungsleden en de natuurparken zijn er vaak onbemande hutten, zoals op de zuidelijke Kungsleden (niet te verwarren met de reguliere Kungsleden) – hier zijn te weinig wandelaars om bemande hutten te maken maar je mag ze wel gebruiken als je onderweg bent. Voor alle hutten geldt dat je zelf kookmateriaal en een slaapzak mee dient te nemen. Meestal is overnachten in een onbemande hut kosteloos, in een bemande hut betaal je een bedrag, dat goedkoper wordt indien je lid ben van de STF. Daarnaast zijn er in de meeste bergplaatsen Mountain Stations, een soort jeugdherbergen, wat ook een beetje dient als een ontmoetingsplek voor wandelaars en outdoor fanaten. Tenslotte zijn er nog schuilhutten, deze zie je hieronder op de foto. Deze mag je voor een nachtje gebruiken wanneer je op doorreis bent.
Ik heb tot nu toe geen duidelijk overzicht kunnen vinden van alle berghutten en huttentochten in Zweden, mocht iemand hier een suggestie voor hebben, dan hoor ik het uiteraard graag. Veel informatie is ook te vinden op de website van de Swedish Tourist Association.
Wildkamperen in Zweden
Wil je wildkamperen tijdens je wandeling? Dit mag op veel plekken vanwege het allemansrecht (allemansrätten), maar meestal niet in de nationale parken, daar zijn vaak vastgestelde kampeerplekken. Voor het wildkamperen geldt dat je de plek achterlaat zoals je hem aantrof, oftewel ‘leave nothing but footprints.’ Ik schreef dit uitgebreide artikel over wildkamperen in Zweden.
Favoriete wandelingen in Zuid-Zweden
Zuid-Zweden is een waar paradijs voor wandelaars. Omdat het relatief vlak is in vergelijking met het midden en noorden van Zweden, breng ik er zelf meestal maar beperkte tijd door. Voor mij persoonlijk geldt dat mijn favoriete deel van Zweden begint boven de grote meren. Dit neemt echter niet weg dat prachtige en zelfs soms uitdagende wandelpaden zijn in Zuid-Zweden. Bij deze mijn favorieten:
Kullabergs rund
Het Kullaberg Natuurreservaat is een prachtig natuurgebied net ten westen van Ängelholm, mijn vaste overnachtingsplek wanneer ik met de auto naar Zweden rijd. Afgelopen zomer bezocht ik dit reservaat voor het eerst en werd aangenaam verrast door de schoonheid ervan. In het natuurreservaat zijn prachtige wandelpaden, variërend van eenvoudig tot middelzwaar. Een mooie halve dagwandeling is het rondje Kullaberg, oftewel Kullabergs rund. De trail is 14 kilometer lang en medium zwaar.
Liakroksrundan, Söderåsens National Park
Een prachtige 2 uur durende wandeling in nationaal park Söderåsen is de Liakroksrundan, die de mooiste hoogtepunten met elkaar verbindt, te weten Skäralidsdalen en de uitzichtspunten bij Kopparhattan. Het pad is vrij eenvoudig maar met een flinke klim en vertrekt vanaf het bezoekerscentrum bij Skäralid. Mocht je minder goed ter been zijn, dan is Kopparhattan ook per auto bereikbaar. Een wandelkaart van het gebied download je hier.
Trollkyrkorundan, Tiveden National Park
Als je leest dat je over de 5 kilometer lange Trollkyrkorundan zo’n 3 uur doet is het moeilijk te begrijpen. Tot je er bent en blijkt dat dit geen normale wandeling is, maar een klim- en klauterpad over (glibberige) rotspartijen, met als hoogtepunt de Trollkyrk oftewel de trollenkerk. Ik heb enorm genoten van deze wandeling, maar zou wel overwegen om hem alleen op een (relatief) droge dag te maken ivm gladde rotsen.
Favoriete wandelingen in midden Zweden
Daar waar midden Zweden begint, begint voor mij het landschap écht mooi te worden. Ik houd namelijk van de bergen, de leegte en de eindeloze fjälls waar je zomaar de enige op de berg kunt zijn. Midden Zweden kenmerkt zich door talloze meren, bergen tot zo’n 1.000 meter hoogte en eindeloze oerbossen, waar je met wat geluk elanden tegenkomt. Ik vind het lastig kiezen tussen de mooiste wandelingen in midden Zweden, maar heb toch een top drie samengesteld:
Beklimming van de Stor-Närfjället, Sälen
Sälen is een van de bekendste skigebieden van Zweden en ook wel de zuidelijkste fjäll van Zweden. Omdat het zomertoerisme hier nog relatief in de kinderschoenen staat zijn de hiking trails hier rustig en kwam ik vaak bijna niemand tegen. De beklimming van Stor-Närfjället was een heerlijke wandeling met prachtige uitzichten over de wijde omgeving en zelfs tot aan Fulufjället National Park en verder noordwaarts.
Rondwandeling in Fulufjället National Park
Een goede plek om te wandelen en kennis te maken met hiken op de fjälls is in Fulufjället National Park op de grens met Noorwegen. Wij maakten hier een mooie rondwandeling van een halve dag naar Njupskärs Vattenfall – de hoogste waterval in Zweden. Vanaf hier liepen we door naar Old Tjikko, die ook wel de oudste boom ter wereld wordt genoemd en naar de Rösjöstugorna. Een wandelkaart van het gebied vind je hier.
Lees mijn uitgebreide verslag van het bezoek aan Fulufjället Nationaal Park hier
Tällbergs Rund
Een rondwandeling van ca. 2.5 uur rondom het schilderachtige gehucht Tällberg, gelegen aan de oostelijke zijde van het Siljan-meer in Dalarna. Het is een eenvoudige en goed gemarkeerde rondwandeling die je langs de oevers van het meer naar een bergtop met uitzichtpunt over het meer voert. Via de oude gebouwen in het dorp wandel je terug naar het beginpunt van de wandeling. Echt een aangename wandeling!
Favoriete wandelingen in Noord-Zweden
Het noorden van Zweden heeft toch wel het allermeest mijn hart gesloten. Niet alleen vanwege de overweldigende natuur, maar ook vanwege de stilte die hier heerst. Wat me opvalt is dat je in buurland Noorwegen op bijna elke vierkante kilometer een huis ziet, in Zweden is dit een stuk minder. Ik heb in het noorden slechts meerdaagse hikes gelopen, vandaar dat ik twee korte wandelingen en één lange als keuze heb geselecteerd.
Vålådalen dagwandeling naar Stendalsstugan
Alhoewel de natuur van het Vålådalens Naturreservat zich het beste leent voor een meerdaagse trektocht, kun je er ook prima dagwandelingen maken. De mooiste is die naar de Stendalsstugan. Hierbij wandel je eerst door het bos, langs een snelstromende rivier en uiteindelijk omhoog de fjäll op. Eenmaal boven de boomgrens heb je fantastische uitzichten over het hele gebied. De wandeling is 13 km enkele reis en dus alleen als dagwandeling geschikt voor fitte wandelaars. Aangezien de route heen en terug over dezelfde trail gaat, kun je op elk gewenst moment omkeren, maar loop in ieder geval tot aan de boomgrens. De moeite wordt absoluut beloond!
Een dagwandeling vanuit Saltoluokta
Saltoluokta is niet veel meer dan een mountain station en handjevol huizen aan het Langasmeer in Zweeds-Lapland. De meeste bezoekers komen hier voor hun trektocht over de Kungsleden, maar je kunt er ook prachtige dagwandelingen maken. Volg de Kungsleden bergopwaarts naar boven en verbaas je hier over de prachtige uitzichten over de gletsjers van Stora Sjöfallets National Park aan de andere kant van de vallei. De route kent geen eindpunt, je kunt zo ver lopen als Kvikkjokk (4/5 dagen). Omdat je Saltoluokta alleen bereikt per boot komen er niet superveel toeristen en heb je het pad grotendeels voor jezelf.
Kungsleden Hemavan – Ammarnäs of v.v.
Het mooiste deel van de Kungsleden dat ik tot nu toe liep was de sectie tussen Hemavan en Ammarnäs. Hieronder heb ik een video toegevoegd. Wij liepen deze sectie in vijf dagen, maar als je wat minder tijd hebt zou je hem ook in 4 dagen kunnen doen. Wij reisden per helicopter naar Ammarnäs en liepen vanaf daar terug, wat het extra spectaculair maakte. Het volledige verslag lees je hier.
Gidsen voor wandelen in Zweden
Zelf heb ik voor de wandelingen in Zuid- en midden-Zweden gebruik gemaakt van de Rother wandelgids Zuid-Zweden. De informatie hierin was soms echter wel wat verouderd. Toch vond ik de gids nuttig omdat ik vanuit Nederland weinig informatie op internet kon vinden over wandelen in het zuiden van Zweden en op deze manier had ik in ieder geval bij de voorbereiding een idee van waar ik naartoe wilde om te gaan wandelen in Zweden. Op de plekken waar ik ging wandelen vond ik meestal wel informatie over de wandeling, met uitzondering van de wandelingen in Sälen, daar kocht ik lokaal een wandelkaart voor. Ik heb de gids dus vooral gebruikt bij de voorbereiden en minder ter plekke. Paul van Bodegraven en Marco Barten hebben ook enkele wandelgidsen over wandelen in Zweden geschreven, deze heb ik zelf echter niet uitgeprobeerd.
Conclusie en disclaimer
Hopelijk vond je dit artikel over wandelen in Zweden nuttig. Mocht je nog vragen hebben, laat ze dan gerust achter in de comments. In dit artikel staan affiliate links. Mocht je via een dergelijke link een aankoop doen, dan ontvangen wij mogelijk en zonder extra kosten voor jou een bescheiden commissie.
You may also like
