Hoe een beer ons liet schrikken in Vålådalen Natuurreservaat, Zweden
Ik denk dat ik een hond hoor blaffen. Ik sta stil, spits mijn oren en hoor dan een oerbrul die mijn nekharen overeind doen staan. Dit is geen hond, maar een bruine beer!
In het tweede deel van Tales from the Trail vertel ik jullie over een avontuur dat ik beleefde in het Zweedse Vålådalen Natuurreservaat. Een onder Nederlanders relatief onbekend natuurgebied in het midden van Zweden waar je prachtige meerdaagse hikes kunt maken, van het niveau waar ze op de Kungsleden een puntje aan kunnen zuigen, om het zo maar te zeggen. Veel leesplezier!
In het infocentrum in Vålådalen
Ter voorbereiding op onze vierdaagse trektocht door het Vålådalen Natuurreservaat brengen we een bezoek aan het informatiecentrum. Hier worden we op enthousiaste wijze onthaald door een Zweedse dame die honderduit vertelt over de mooiste hikes die we hier kunnen doen en het wild dat mogelijk op ons pad verschijnt. Rendieren, vossen en elanden bijvoorbeeld. Over de bruine beren, waar een aantal foto’s van hangen in het informatiecentrum, blijft ze stil. Ik besluit er zelf maar naar te vragen.
Zonder zorgen op pad
‘Is er een kans dat we beren tegen komen?’ Het jaar ervoor heeft David namelijk een bruine beer gezien tijdens onze hike in Sånfjället Nationaal Park dus we weten dat het zeker niet onmogelijk is om ze te zien. ‘Oh nee hoor, maak je daar maar geen zorgen over. Ze zitten er wel, maar zijn enorm schuw en houden niet van mensen. Ze blijven bij je uit de buurt en ik heb er zelf eigenlijk nog nooit eentje gezien.’ Aldus de medewerker die hier al jarenlang werkt. ‘Dus we hoeven ons eten ook niet in de boom te hangen?’ Ze moet lachen. ‘Nee hoor, maak je geen zorgen!’. En zo gaan we dus, zonder enige zorg, op pad in Vålådalen.
Beren op de weg
Het begin van de route voert ons door het bos en al snel spotten we de eerste rendieren die ons tegemoet dansen op de trail. Zodra ze ons in de smiezen hebben, schieten ze snel de bosjes in. Het eerste wild hebben we gezien! Na een goede twee uur stijgen we langzaam maar zeker boven de boomgrens uit en arriveren we op een prachtig plateau, vanaf waar we uitzicht hebben over de wijde omgeving. We slaken een kreet van geluk: dit is waarom we helemaal vanuit Noorwegen hier naartoe zijn gereden!
We vervolgen onze weg over een stenig pad. Dan weer bergop, dan weer bergaf. We komen vanaf hier nauwelijks meer andere wandelaars tegen en verbazen ons over de schoonheid van het gebied. David loopt een kleine 100 meter voor me uit en ik sta af en toe stil om een foto te maken of nog eens over mijn schouder te kijken naar het landschap achter me.
Dan hoor ik een geluid dat klinkt als een blaffende hond in de verte. De dame van het infocentrum vertelde ons dat het jachtseizoen begonnen was en dat we mogelijk jagers met hun honden tegenkomen onderweg. Ze houden zich voornamelijk op boven de boomgrens, dus het lijkt aannemelijk dat het geluid dat ik hoor een hond is. Toch blijf ik opnieuw stil staan en spits ik mijn oren. Wat ik dan hoor, doet mijn nekharen acuut overeind staan.
Een brul die klinkt
Het geluid dat ik hoor is namelijk geen geblaf, maar een enorme brul die klinkt als die van een beer. Een beer die boos is en ons weg probeert te jagen uit zijn territorium. Tijdens mijn Alaska reizen heb ik beren van zeer korte afstand gezien en gehoord en het gebrul is zonder twijfel afkomstig van een beer. Mijn brein slaat op hol en ik probeer me alles wat ik heb geleerd over hiken tussen de beren te herinneren. Blijven staan. Maak je groot. Maak geluid. Play dead als ze je aanvallen.
We jagen hem weg!
WAAR IS DAVID? Als de beer tussen ons in komt, zijn we de pineut. Ik kijk zijn kant uit en zie dat hij richting mij terug gesneld komt. ‘Een beer!’ roep ik zodra hij binnen gehoorafstand is, maar mijn geroep wordt weggedragen door de wind. ‘Een beer, het was het geluid van een beer!’ roep ik nogmaals als hij dichterbij is. ‘Ja, ik hoorde het ook’ zegt hij. ‘Het klonkt heel dichtbij, rechts voor me.’ Ik realiseer me dat de kans groot is dat we een bruine beer gestoord hebben terwijl hij ergens in de begroeiing lag. We beginnen met roepen ‘hello bear, go away!’ Het klinkt idioot, maar laten merken dat we er zijn is het beste dat we nu kunnen doen.
Toch moeten we verder. We horen hem niet meer, maar hij zou zomaar ergens kunnen zijn. Al roepend en schreeuwend dat we er zijn, beklimmen we de kam voor ons. Met het hart nog steeds in de keel beginnen we te lachen. Holy shit, dit hadden we totaal niet verwacht. We gaan de opties na. Zou het heus een beer geweest zijn? Dat lijkt immers zo onwaarschijnlijk, maar het gebrul was veel te intens om van een ander dier te zijn. Niet veel later trekken we de conclusie dat het een geschrokken beer moet zijn die ons niet op de trail had verwacht. Omdat we met de wind in ons gezicht liepen, heeft ie ons niet horen aankomen en moeten we hem verrast hebben met onze aanwezigheid.
Die avond in de tent
De uren die volgen blijven we alert op beren en andere geluiden. Ons adrenalinelevel lijkt wat te zijn gedaald wanneer we onze kampeerplek voor die nacht gevonden hebben. David maakt een kampvuur terwijl ik het eten klaar maak en moe kruipen we niet veel later de tent in.
Net op het moment dat we bijna in slaap vallen, horen we een onheilspellend snuivend geluid buiten de tent. We schieten allebei overeind en ik roep ‘nee, niet weer’. Ik wil geen beer bij de tent. We hebben geen fatsoenlijke manier om ons te verdedigen, het is pikdonker en ik ben bang. ‘Yooo bear’ roept David in een poging de beer weg te jagen. Allerlei scenarios beginnen door mijn hoofd te schieten. Het ergste scenario is dat het dezelfde beer is die ons gevolgd is over de trail. En dat ie honger heeft.
We overleggen wat te doen, want het kan geen beer zijn. De dame van het infocentrum verzekerde ons ervan dat beren mensen uit de weg gaan en dat hij ons op komt zoeken in de tent zou tegen de wetten van de natuur ingaan. Het lijkt onmogelijk, maar toch hoorden we allebei een diep gesnuif dat lijkt op dat van een beer.
De redding
We slapen die nacht nauwelijks. Plassen doe ik pal naast de tent in plaats van 10 meter er vandaan en bij elk geluidje dat ik hoor, schiet ik in de angstmodus. Het ‘Yoooo bear’ klinkt nog regelmatig die nacht tot de zon weer op komt en we onze eerste nacht in Vålådalen Natuurreservaat overleefd hebben. De dag erop komen we een Zweedse tegen die ook op trektocht is en we leggen haar ons verhaal voor. Ze vertelt ons dat rendieren ook soort van knorrend geluid maken en dat de kans groot is dat het afgelopen nacht een rendier was. Die avond zetten we onze tent op bij een prachtig meer in een vallei en horen we het geluid weer. Het wordt die nacht minder donker en David neemt een kijkje buiten de tent. Het blijkt inderdaad een rendier te zijn.
De conclusie over beren in Zweden
We hebben tijdens de trektocht nog meermaals geëvalueerd en zijn tot de conclusie gekomen dat het absoluut een beer moet zijn geweest die we in eerste instantie gehoord hebben. Het geluid was te intens om van kleiner wild te zijn. Het nachtelijke geluid was echter van een rendier en hebben we tijdens de rest van de trektocht nog meermaals gehoord. Alleen toen wel zonder in paniek te raken.
Zelf trektochten lopen in Zweden? Er is absoluut geen reden tot paniek want de kans om beren in Zweden te zien is relatief klein. Toen David die in Sånfjället Nationaal Park zag was dat met de verrekijker op zo’n 800 meter van ons vandaan, nadat we al uren hadden gezocht. Na 25+ bezoeken aan Zweden was dit zijn eerste keer dat hij een beer in het wild spotte.
Mocht je meer willen weten over beren in Zweden en je veiligheid op de trail, check dan deze website voor nuttige informatie. De meeste mensen die beren in Zweden zien doen dit met een gids en vanuit een vaste locatie. De kans dat je zomaar een beer tegen het lijf loopt op de trail in Zweden is nihil, vooral op veel belopen wandelpaden. Daarnaast zijn de Europese beren geen typische carnivoren, maar leven ze vooral van grassen en blauwe bessen. Geen reden tot zorgen dus!
You may also like
